Από τις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής, η οποία χτες ενέκρινε, με έντονο παρασκήνιο, την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία και τη Μολδαβία, αλλά ανέβαλε τη συζήτηση για βοήθεια στο Κίεβο καθώς και για τα δημοσιονομικά της Ένωσης.
Αναλυτικά η συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού:
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Κύριε Πρόεδρε, πληροφορούμαστε ότι στο Συμβούλιο χαρακτηρίσατε όχι ως πολύ φιλόδοξο το τελικό σχέδιο το οποίο βρισκόταν στο τραπέζι μέχρι πρότινος. Φοβάστε ότι με αυτή την παράταση της συζήτησης για την αναθεώρηση μπορεί να γίνει ακόμη χειρότερο, η Ελλάδα να μην πάρει αυτά που θεωρεί ότι πρέπει να πάρει και για τη μετανάστευση και για τις φυσικές καταστροφές και όλη αυτή η καθυστέρηση να δημιουργήσει προβλήματα; Ποια θα είναι η στάση μας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, κ. Καντέλη, πρέπει να αποσαφηνίσουμε ότι ο λόγος για τον οποίον δεν συμφωνήθηκε χθες η αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου έχει να κάνει με το βέτο το οποίο προέβαλε μία χώρα, συγκεκριμένα η Ουγγαρία. Και ότι το πλαίσιο το οποίο έχει συμφωνηθεί από τις 26 χώρες καλύπτει απόλυτα τους ελληνικούς προβληματισμούς. Υπάρχουν, δηλαδή, σημαντικά αυξημένα κονδύλια για τη μετανάστευση, υπάρχει ένα αυξημένο κονδύλι για τις φυσικές καταστροφές και υπάρχει μια πολύ σημαντική πρόβλεψη για περαιτέρω ευελιξία στη χρήση κοινοτικών πόρων που αφορούν την περίοδο 2014 – 2020.
Δυστυχώς, δεν καταφέραμε χθες να πετύχουμε αυτή την πολυπόθητη συμφωνία. Εκτιμώ ότι θα υπάρξει ένα έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τέλη Ιανουαρίου, προκειμένου να επιχειρήσουμε τότε να συμφωνήσουμε σε ένα πλαίσιο -το οποίο, όπως σας είπα, τυγχάνει της αποδοχής 26 χωρών, με την εξαίρεση της Ουγγαρίας.
Από πλευράς Ελλάδας, όμως, είμαστε ικανοποιημένοι, διότι οι ελληνικοί προβληματισμοί, οι οποίοι είχαν τεθεί πολύ τεκμηριωμένα από την πρώτη στιγμή, ελήφθησαν υπόψη. Υπάρχει μια συνολική κατανόηση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι, ειδικά για τα θέματα μετανάστευσης, πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη στήριξη, μεγαλύτερη χρηματοδότηση, κυρίως των χωρών που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σπύρος Μουρελάτος (ΑΝΤ1): Κύριε Πρόεδρε, είδαμε στο κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ότι υπάρχει αναφορά στην έκθεση Μπορέλ για τη στρατηγική σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας, η οποία και παραπέμπεται στα επόμενα Ευρωπαϊκά Συμβούλια.
Ήθελα να ρωτήσω αν είχατε την ευκαιρία να ενημερώσετε τους ομολόγους σας για το πρόσφατο ταξίδι του Tayyip Erdoğan στην Αθήνα, τη δική σας συνάντηση. Αν θεωρείτε πως μετά από περίπου δέκα μήνες ενθαρρυντικών δειγμάτων γραφής έφτασε ο χρόνος στα επόμενα ραντεβού, του Φεβρουαρίου, να μπούμε στα λεγόμενα «βαθιά» νερά των ελληνοτουρκικών σχέσεων, στον πολιτικό διάλογο και στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, να καταβληθεί αυτή η προσπάθεια. Και πώς τοποθετείστε έναντι ανησυχιών εντός της Ελλάδας πως η συνέχιση αυτής της ελληνοτουρκικής επαναπροσέγγισης μπορεί και να συνεπάγεται υπαναχωρήσεις από τις δικές μας κόκκινες γραμμές. Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν συζητήθηκε το θέμα των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο μόλις ολοκληρώθηκε. Υπήρχε απλά μία αναφορά στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία είναι γνωστή και η οποία θα σας έλεγα ότι απηχεί και τις πάγιες ελληνικές θέσεις.
Από εκεί και πέρα, όπως είχα την ευκαιρία να πω και την προηγούμενη εβδομάδα, θεωρώ ότι η επίσκεψη του Προέδρου Erdoğan στην Αθήνα ήταν ένα βήμα ακόμα στην οικοδόμηση των καλών σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών και η Διακήρυξη των Αθηνών, η οποία υπεγράφη μεταξύ εμού και του Προέδρου Erdoğan, ένα σημαντικό βήμα το οποίο προσδιορίζει τα επόμενα βήματα στα οποία θέλουμε από κοινού να πορευτούμε.
Όπως έχω πει πολλές φορές, το να οικοδομήσουμε πάλι σχέσεις εμπιστοσύνης χρειάζεται χρόνο. Είμαι όμως αισιόδοξος ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε μία καλή πορεία που θα μας επιτρέψει, όπως αναφέρεται και στη Διακήρυξη των Αθηνών, να συζητήσουμε, ναι, και το δύσκολο ζήτημα -το οποίο, όπως γνωρίζετε, εδώ και δεκαετίες δεν έχουμε καταφέρει να επιλύσουμε- της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μαρία Ψαρά (STAR): Κύριε Πρόεδρε, χθες το Συμβούλιο κατάφερε να φτάσει σε συμφωνία για τη διεύρυνση επειδή ο Viktor Orbán βγήκε εκτός της αίθουσας. Ήθελα να σας ρωτήσω αν αυτό δημιουργεί ένα αρνητικό προηγούμενο. Αν αύριο ζητήσει κάποιος να βγει η Ελλάδα από την αίθουσα για μια συμφωνία των υπόλοιπων 26, ποια θα είναι η δική μας στάση; Επίσης, κατά πόσο αυτό είναι ένα βήμα για την κατάργηση του βέτο;
Τι λέει η Ελλάδα σε σχέση με αυτό, με την κατάργηση, δηλαδή, της ομοφωνίας; Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να αποσαφηνίσουμε, κα Ψαρρά, ότι όλες οι αποφάσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παίρνονται με ομοφωνία. Και η χθεσινή απόφαση με ομοφωνία πάρθηκε, διότι τη στιγμή που έπρεπε να τοποθετηθούν τα κράτη-μέλη, η Ουγγαρία δεν προέβαλε βέτο.
Είμαι πολύ σαφής, δηλαδή δεν υπάρχει καμία αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας λήψης αποφάσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Γνωρίζετε ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οι αποφάσεις παίρνονται με ομοφωνία. Υπάρχουν άλλες αποφάσεις σε επίπεδο Συμβουλίων που παίρνονται με άλλους τρόπους, ενισχυμένης πλειοψηφίας.
Όμως αυτή τη στιγμή, και αν με ρωτάτε και την εκτίμησή μου για το προβλέψιμο μέλλον, δεν βλέπω αλλαγή του τρόπου λήψης αποφάσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η ομοφωνία θα εξακολουθεί να είναι ο κανόνας. Αυτός, εξάλλου, είναι και ο λόγος που δεν καταφέραμε να συμφωνήσουμε στην αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.
Έφη Κουτσοκώστα (OPEN): Κύριε Πρόεδρε, για την υπόθεση Μπελέρη θέλω να σας ρωτήσω. Αρχικά, αν είπατε κάτι με τον κ. Rama, που βρεθήκατε στη Σύνοδο Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δυτικών Βαλκανίων, τι του είπατε δηλαδή. Δεύτερον, αν αισθάνεσθε ενοχλημένος από τη στάση του Βερολίνου για αυτό το θέμα, λίγο πριν την έναρξη της Συνόδου έκανε ο κ. Scholz κάποιες δηλώσεις πάλι μιλώντας για μεγάλη εικόνα και όλα αυτά, όπως είχε μιλήσει και με εσάς για διμεροποίηση. Και αν τελικά βλέπετε εσείς κάποια διέξοδο σε όλο αυτό το θέμα, το πρόβλημα, και εάν όχι, αν η Ελλάδα είναι έτοιμη στο επόμενο στάδιο να ασκήσει βέτο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, η Ελλάδα υπήρξε ανέκαθεν πρωταγωνίστρια στην υποστήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων.
Θέλω να θυμίσω ότι η Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης φέρει την ελληνική σφραγίδα, πριν από 20 χρόνια. Εμείς ήμασταν οι πρώτοι που βάλαμε την προσέγγιση των Δυτικών Βαλκανίων με την Ευρώπη στην ατζέντα και είμαστε από τους πρώτους που ενθαρρύνουμε διαρκώς αυτή την προσέγγιση.
Αλλά αυτή η προσέγγιση έχει ορισμένους κανόνες. Είναι μια διαδικασία όπου κάθε χώρα αξιολογείται ξεχωριστά για την πρόοδο που κάνει σε μια σειρά από θέματα, συμπεριλαμβανομένων και των θεμάτων κράτους δικαίου.
Και για εμάς το θέμα του εκλεγμένου Δημάρχου Χειμάρρας, του Φρέντι Μπελέρη, είναι βασικά ένα ζήτημα κράτους δικαίου. Δεν είναι μια διμερής, απλά, διαφορά την οποία έχει η Ελλάδα με την Αλβανία. Εμείς αυτό το οποίο ζητάμε είναι το προφανές: να αναγνωριστεί ότι ο Φρέντι Μπελέρης εκλέχθηκε νόμιμα Δήμαρχος.
Δεν παρεμβαίνουμε στο έργο της αλβανικής Δικαιοσύνης, αλλά εδώ έγινε μια εκλογή την οποία ο Φρέντι Μπελέρης την κέρδισε και δεν μπορεί να αναλάβει τα καθήκοντά του γιατί αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη φυλακή γιατί εκκρεμούν εις βάρος του κάποιες κατηγορίες.
Άρα, τα πράγματα αυτά είναι πολύ ξεκάθαρα από δικής μας πλευράς. Και ναι, προσβλέπουμε μονίμως στο να μπορέσουμε να βρούμε έναν τρόπο αυτό το πρόβλημα να επιλυθεί, έτσι ώστε να γίνει σεβαστή ουσιαστικά η βούληση των δημοτών της Χειμάρρας. Αυτό ήταν εξ αρχής το ζητούμενο. Και μην υπάρξει κάποια παρέμβαση στην εκλογή και να μην είναι Δήμαρχος Χειμάρρας, όπως είναι σήμερα, ένας άνθρωπος ο οποίος έχασε πρακτικά τις εκλογές.
Άρα, εμείς εξακολουθούμε να εργαζόμαστε ώστε να επιλυθεί το ζήτημα αυτό, για να μπορέσει και η Αλβανία να αποδείξει ότι σε ένα κρίσιμο ζήτημα, τουλάχιστον για ένα κράτος μέλος -και ναι, είναι κρίσιμο το ζήτημα αυτό για εμάς-, που είναι ο σεβασμός των εθνικών μειονοτήτων, έχει κάνει τα απαραίτητα βήματα τα οποία όλοι μας απαιτούμε από μια χώρα που φιλοδοξεί να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Νίκος Αρμένης (ΑΠΕ – MEGA): Κύριε Πρόεδρε, στα οικονομικά δεν τα βρήκατε σε αυτή τη Σύνοδο, αλλά αυτό που βασικά ενδιαφέρει τον κόσμο είναι η τσέπη του, δεδομένου ότι η ακρίβεια, ειδικά στα τρόφιμα, επιμένει. Ήθελα να ρωτήσω αν εκτιμάτε πως έχουμε φτάσει στο peak σε ό,τι αφορά την αύξηση των επιτοκίων και τι επιπτώσεις θα έχει αυτό στον πληθωρισμό.
Και αν μου επιτρέπετε και μια ερώτηση, ήθελα το σχόλιό σας για δημοσκόπηση που δείχνει ότι το 71% των πολιτών θεωρεί πως τα μέτρα για την οπαδική βία δεν θα βοηθήσουν.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα ξεκινήσω από το ζήτημα της ακρίβειας, το οποίο έχω αναγνωρίσει πολλές φορές ότι αποτελεί το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα ελληνικά νοικοκυριά. Γι’ αυτό και έχουμε εστιάσει όλη μας την ενέργεια στο να προσπαθήσουμε να απαλύνουμε τις επιπτώσεις αυτής της εισαγόμενης ακρίβειας.
Με ρωτήσατε, καταρχάς, σε ευρωπαϊκό επίπεδο αν έχουμε φτάσει στο μάξιμουμ της αύξησης των επιτοκίων. Είναι πολύ πιθανό αυτό να έχει συμβεί. Δεν μπορώ, προφανώς, να μιλήσω για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Όμως, η κεντρική τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών ουσιαστικά προανήγγειλε κλιμακωτή μείωση των επιτοκίων για τον επόμενο χρόνο και είναι πιθανό να ακολουθήσει και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα, σηματοδοτώντας με αυτόν τον τρόπο ότι έχουμε δει τα χειρότερα στο μέτωπο του πληθωρισμού.
Όμως, ο πληθωρισμός είναι εδώ σήμερα που μιλάμε και γι’ αυτό θέλω να σας θυμίσω ότι μόνο μέσα στον μήνα Δεκέμβριο θα εκταμιευθούν παραπάνω από 700 εκατομμύρια ευρώ ως πρόσθετη στήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης πρωτίστως για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, για να είναι πιο εύκολες και οι διακοπές των Χριστουγέννων.
Αυτό είναι ένα αναπτυξιακό μέρισμα, είναι το προϊόν της αναπτυξιακής δυναμικής της ελληνικής οικονομίας. Επειδή ακριβώς ξεπερνάμε τους δημοσιονομικούς μας στόχους, είμαστε σε θέση να στηρίζουμε τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας. Και θα σας έλεγα ότι αυτή είναι και η καλύτερη επιβεβαίωση της ορθότητας της οικονομικής μας πολιτικής.
Έχω πει πολλές φορές ότι η ακρίβεια αντιμετωπίζεται με δυο τρόπους: ο ένας είναι ο δραστικός έλεγχος και οι παρεμβάσεις στην αγορά, σε πολλά επίπεδα. Έχω μιλήσει πολλές φορές για το τι κάνουμε, όχι μόνο στο επίπεδο των προστίμων, με πρωτοβουλίες όπως η σταθερή μείωση τιμών, να εντείνουμε τον ανταγωνισμό, να μπορούμε να εντοπίζουμε φαινόμενα αισχροκέρδειας.
Όμως, ο μόνιμος τρόπος αντιμετώπισης της ακρίβειας είναι η στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος. Έβλεπα τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ τα οποία δείχνουν αθροιστικά ότι από το 2019 οι μισθοί στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί κατά παραπάνω από 20%. Και ακριβώς αυτή η αύξηση των μισθών είναι αυτή η οποία θα μείνει τελικά στον Έλληνα πολίτη, όπως θα μείνει και η αύξηση των συντάξεων, όταν οι τιμές αρχίσουν να υποχωρούν.
Θέλω, επίσης, να σας πω και κάτι ακόμα: πολλές φορές είναι λογικό τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να κάνουν θέμα κάθε φορά όταν υπάρχει μια αύξηση τιμών και λογικό είναι γιατί έχουμε αυξήσεις τιμών. Έχουμε και μειώσεις τιμών, όμως. Και συνήθως τις μειώσεις τιμών δεν τις αναδεικνύετε ή δεν αναδεικνύονται, θα έλεγα, με την ίδια θέρμη.
Να τονίσω ότι οι τιμές της βενζίνης έχουν μειωθεί τους τελευταίους δύο μήνες κατά 11%. Έχουμε μεγαλύτερη μείωση στις τιμές της βενζίνης στην Ελλάδα απ’ ό,τι έχουμε στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, γιατί προφανώς μειώθηκαν οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου.
Άρα, για να συνοψίσω, η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται απόλυτα το πρόβλημα της ακρίβειας, ειδικά στα τρόφιμα, και θα εξακολουθεί να στηρίζει τα πιο αδύναμα νοικοκυριά.
Τώρα, μου κάνατε και μία ερώτηση για το ποδόσφαιρο. Ξέρετε, όταν παίρνουμε αποφάσεις στην κυβέρνηση, δεν μετράμε τη δημοτικότητα των αποφάσεων και δεν κάνουμε πολιτική με γνώμονα τις δημοσκοπήσεις.
Είναι σαφές ότι τα πράγματα στο ποδόσφαιρο είχαν φτάσει σε ένα σημείο όπου χρειαζόμασταν πιο τολμηρές παρεμβάσεις. Είναι επίσης σαφές ότι τα μέτρα τα οποία είχαμε πάρει προφανώς δεν ήταν αρκετά. Από εκεί και πέρα, η ορθότητα των μέτρων μας θα κριθεί στην πορεία, αλλά θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να διασφαλίσουμε τη δημόσια τάξη και να επιτρέψουμε στους Έλληνες να απολαμβάνουν την ομορφιά του ποδοσφαίρου μακριά από οποιοδήποτε φαινόμενο βίας.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου (ACTION24): Κύριε πρόεδρε, συζητήσατε αρκετά στο σημερινό Συμβούλιο για τη κρίση στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, στην τελευταία Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ η χώρα μας υπερψήφισε το ψήφισμα το οποίο παρουσιάστηκε. Έχει αλλάξει η θέση της Ελλάδας σε αυτό το ζήτημα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, δεν έχει αλλάξει, γιατί θέλω να θυμίσω ότι το προηγούμενο ψήφισμα είχε δρομολογηθεί πριν από την χερσαία εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα.
Η θέση της Ελλάδας παραμένει σταθερή: υποστηρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ στη νόμιμη αυτοάμυνα, όμως πάντα στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου και ειδικά του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου.
Διαχωρίζουμε τη Χαμάς, η οποία πρέπει να εξουδετερωθεί στο πεδίο, από την Παλαιστινιακή Αρχή. Αλλά, ταυτόχρονα, εκφράζουμε και την κλιμακούμενη ανησυχία μας για τις μεγάλες ανθρωπιστικές απώλειες στη Λωρίδα της Γάζας.
Η έμφασή μας αυτή τη στιγμή θα πρέπει να δοθεί στην ανθρωπιστική ανακούφιση των αμάχων της Γάζας και αυτό, ναι, περνάει και μέσα από ανθρωπιστικές παύσεις οι οποίες όσο μεγαλύτερες είναι, τόσο πιο εύκολα θα φτάσει η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα.
Αλλά αν θέλουμε να έχουμε και αξιοπιστία -δεν αναφέρομαι εδώ στην Ελλάδα, γιατί η Ελλάδα έχει αξιοπιστία σε αυτήν την περιοχή του κόσμου- αν θέλουμε να έχουμε αξιοπιστία ως Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι χωρίς μία μεγάλη προσπάθεια να επανεκκινήσουμε τις συζητήσεις για μία λύση δύο κρατών, δεν θα θεωρούμαστε ότι μπορούμε να έχουμε ουσιαστική παρέμβαση σε αυτή την τόσο ευαίσθητη περιοχή.
Η Ελλάδα υποστηρίζει ανέκαθεν την πολιτική λύση των δύο κρατών, η οποία είναι και η μόνη, τελικά, που μπορεί να επιτρέψει στους κατοίκους του Ισραήλ, σε Εβραίους και σε Μουσουλμάνους, σε Παλαιστίνιους, να μπορέσουν να ζήσουν μαζί σε αυτή την τόσο ταλαιπωρημένη περιοχή.
