Η αξιολόγηση της πορείας των αποζημιώσεων στη Θεσσαλία και τα μέτρα στήριξης που έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση:
Ι. Γενικά:
Α. Η Κυβέρνηση, από το 2019 μέχρι σήμερα, για τους αγρότες:
1. Μείωσε τη φορολογία των αγροτών και έδωσε κίνητρα για την ανάπτυξη των συνεταιριστικών σχημάτων. Με τον νόμο 4935/2022 δόθηκε, για πρώτη φορά, η δυνατότητα απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος κατά 50% των φορολογητέων κερδών σε αγρότες που μετέχουν σε συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών και συμβολαιακή γεωργία.
2. Θεσμοθέτησε νέα φορολογική κλίμακα για τα φυσικά πρόσωπα και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, η οποία τέθηκε για πρώτη φορά σε εφαρμογή το 2021, με συντελεστές που ξεκινούν από το 9%, αντί για 22%. Επίσης, χορηγήσαμε εφάπαξ ενίσχυσης με το 2% του τζίρου για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις,
3. Με την κατάργηση του νόμου Κατρούγκαλου, επανέφερε τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών σε ασφαλιστικές κλάσεις, αποσυνδέοντας τες από το εισόδημα του παραγωγού.
4. Ενεργοποίησε ξανά το μέτρο της επιστροφής του ΕΦΚ του πετρελαίου. Για τα δύο έτη 2022 και 2023, έχουν επιστραφεί περί τα 160 εκατ. € σε 290.000 αγρότες.
5. Έδωσε 400 εκατ. € για την ενίσχυση ρευστότητας του ΕΛΓΑ, ενεργοποιώντας, για πρώτη φόρα, το άρθρο 7 του Ν. 3877/2010 και καταβάλλοντας τα αναδρομικώς οφειλόμενα της προηγούμενης δεκαετίας. Έτσι, εξορθολόγησε τη λειτουργία του Οργανισμού και επανέφερε το καθεστώς αποζημιώσεων σε μια εφάπαξ πληρωμή, εντός 12 μηνών από την εκδήλωση της ζημίας, σε αντίθεση με την πρακτική του ΣΥΡΙΖΑ που κατέβαλε την αποζημίωση σε τρείς δόσεις (70-20-10) και εξοφλούσε τον παραγωγό έως και 18 μήνες μετά την εκδήλωση της ζημίας.
6. Την τετραετία 2020-2023 καταβλήθηκαν από τον ΕΛΓΑ, σε εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, αποζημιώσεις άνω του ενός δις.
Παράδειγμα: Κάλυψε τον παγετό της Άνοιξης 2021 με προκαταβολές και αποζημιώσεις στο 100% της ασφαλιζόμενης αξίας.
7. Δαπάνησε πάνω από 600 εκατ. Ευρώ, για άμεσα έκτακτα μέτρα στήριξης στους αγρότες σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 με άμεσα μέτρα στήριξης 473 εκατ. € κατά τη διάρκεια της πανδημίας στους αγρότες και 141 εκατ. ευρώ μέσω κρατικών ενισχύσεων.
8. Χορήγησε 264 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία.
9. Προχώρησε σε σειρά παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, οι οποίες τελικά οδήγησαν σε απορρόφηση 80-90% της αύξησης του κόστους ενέργειας των αγροτικών τιμολογίων.
10. Μείωσε τον ΦΠΑ από το 13% στο 6% για τις ζωοτροφές και τα λιπάσματα.
11. Εκσυγχρόνισε και ψηφιοποίησε τη διαδικασία μετάκλησης των εργατών γης από τρίτες χώρες, καθιερώνοντας παράλληλα το εργόσημο.
12. Διευκόλυνε μέσω του Ταμείου Μικροπιστώσεων την πρόσβαση σε χρηματοδότηση των αγροτών και των μικρών, πολύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων του τομέα μεταποίησης γεωργικών προϊόντων.
13. Ίδρυσε την Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύς σε θέματα πιστοποίησης του εθνικού μας προϊόντος.
14. Θέσπισε το πρόγραμμα των Νέων Γεωργών συνολικού ποσού άνω των 600 εκατ. €, δηλαδή έως 40.000 € ανά δικαιούχο που είναι το μεγαλύτερο που έχει δοθεί. Εξάντλησε κάθε χρηματοδοτική δυνατότητα μέσα από την ένταξη επιπλέον 2.200 επιλαχόντων της τελευταίας πρόσκλησης με επιπλέον 81 εκ. €.
Συνεχίζει να στηρίζει την ηλικιακή αναδιάρθρωση του πρωτογενή μας τομέα με την προδημοσίευση ύψους 410 εκ. €, για το τρέχον έτος, του προγράμματος Νέοι Γεωργοί.
15. Μείωσε από το 24% στο 13% τον ΦΠΑ για αγορά αγροτικών μηχανημάτων.
16. Κατήργησε τη φορολόγηση των ενισχύσεων από το πρώτο ευρώ που είχε επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ.
17. Πρόγραμμα ΥΔΩΡ 2.0: Μόχλευση πόρων της τάξης των 4 δις ευρώ για τη δημιουργία και τον εκσυγχρονισμό μεγάλων και μικρών εγγειοβελτιωτικών και αρδευτικών έργων σε όλη την Επικράτεια για την εξοικονόμηση των υδατικών πόρων, δεδομένης και της ανάγκης αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Η νέα πρόσκληση η οποία είναι στην παρούσα φάση ενεργή είναι του ύψους των 124 εκ. €.
18. Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ): Ενισχύσεις για νομικά πρόσωπα, συλλογικά σχήματα, Ομάδες Παραγωγών και Εταιρείες που αξιοποιούν Συμβολαιακή Γεωργία. Περιλαμβάνει τους εξής τομείς:
Α. Οικονομικός Μετασχηματισμός του Αγροτικού Τομέα: 1) Καινοτομία και πράσινη μετάβαση στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων: ύψους 178.205.096,00 €, 2) Εκσυγχρονισμός πρωτογενούς τομέα ύψους 146.419.084,54 €, 3) Πράσινος Αγροτουρισμός: €64.304.973,82 (Αφορά νομικά πρόσωπα), 4) Αναδιάρθρωση Καλλιεργειών: €10.971.657,53, 5) Γενετική Βελτίωση Ζώων: €20.290.117 (αφορά Ομάδες Παραγωγών, ΑΕΣ, Διεπαγγελματικές, Συνεργατικά Σχήματα, Οργανισμούς Ερευνών, Κοιν.Σ.Επ.),
Β. Επενδύσεις στις Υδατοκαλλιέργειες: 6) Υδατοκαλλιέργειες: €18.578.643,15 (αφορά Νομικά πρόσωπα ή ενώσεις αυτών, Συλλογικούς φορείς και Συνεργατικά Σχήματα).
19. Γεωργικοί Σύμβουλοι: Ολοκληρώθηκαν οι εντάξεις στο μέτρο των Γεωργικών Συμβούλων με 94 εκ. €, μέσω του οποίου παρέχονται δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε γεωργούς και κτηνοτρόφους από εξειδικευμένους παρόχους – δομές γεωτεχνικών και λοιπών επιστημόνων.
Β. Τι έχουμε δρομολογήσει:
1. Γεωργικό Αποθεματικό 2024:
• Μετά από παρεμβάσεις μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, πετύχαμε να λάβουμε από το Γεωργικό Αποθεματικό του 2024, ποσό ύψους 43,1 εκ. ευρώ, ποσό σχεδόν τριπλάσιο σε σχέση με το 2023.
2. ΕΛΓΑ:
• Οι καταστροφές της Θεσσαλίας ανέδειξαν και την ανάγκη που υπάρχει για τον εκσυγχρονισμό του κανονισμού του ΕΛΓΑ, τον οποίο φέρνουμε σε διαβούλευση και ψήφιση το πρώτο εξάμηνο του 2024. Για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια, αλλάζουμε τον κανονισμό και προχωράμε στον πλήρη εναρμονισμό του με τα νέα δεδομένα της εποχής μας, ώστε να καλύπτει πλήρως τους παραγωγούς από κινδύνους που μέχρι τώρα δε συμπεριλαμβάνονταν στην ασφάλιση.
Στον νέο, σύγχρονο κανονισμό του ΕΛΓΑ, θα προβλέπεται, μεταξύ άλλων, δυνατότητα συνεργασίας με ιδιωτικές εταιρείες, για την κάλυψη ζημίας σε τμήματα που ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει, χωρίς ωστόσο να χάνεται ο δημόσιος χαρακτήρας του.
• Ψηφιοποίηση: έργο, που αποσκοπεί στην πλήρη ανάπτυξη της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ για μεγαλύτερη αξιοπιστία και ταχύτητα της αξιολόγησης ζημιάς και καταβολή της αποζημίωσης. Προχωράμε την διενέργεια Ηλεκτρονικού Διεθνούς Ανοικτού Διαγωνισμού για το έργο «Ψηφιακή Εφαρμογή Εκτιμητικής Διαδικασίας ΕΛΓΑ» προϋπολογισμού 2,5 εκ €.
• Δράσεις, που ενισχύουν τη δυνατότητα του ΕΛΓΑ για στήριξη των αγροτών:
i. ήδη απελευθερώνεται το 20% των εσόδων του ΕΛΓΑ που κατευθυνόταν για την κάλυψη διοικητικών και μισθολογικών αναγκών του οργανισμού, τα οποία πλέον καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Έτσι, οι εισφορές των αγροτών κατευθύνονται στο 100% πίσω σε αυτούς, για την κάλυψη των αναγκών τους.
ii. σε συνεργασία με την Ευρωπαική Ένωση και την Κεντρική Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΚΕΜΚΕ) διαμορφώσαμε το ειδικό καθεστώς για αποζημίωση πληγέντων άνω του προυπολογισμού του ΕΛΓΑ. Έτσι, απαλασσόμαστε από τον περιορισμό της καταβολής αποζημιώσεων μέχρι το ύψος των εσόδων του οργανισμού από τις εισφορές των παραγωγών.
• Με το νομοσχέδιο που είναι στη διαβούλευση, ενισχύουμε τη δυνατότητα του ΕΛΓΑ για παροχή αποζημιώσεων σχετιζόμενων με δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως υψηλές θερμοκρασίες, παρατεταμένος καύσωνας και ακραίες βροχοπτώσεις, με την θέσπιση ετήσιας επιχορήγησης του Οργανισμού από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Οικονομικών.
• Κάνουμε βαθύτερες τομές και μεταρρυθμίσεις:
Με προσαρμογές στα νέα δεδομένα της κλιματικής κρίσης,
Με νέες κατηγορίες ασφαλιζόμενων όπως πχ αλιείς, παραγωγοί θερμοκηπίων κ.α.
Με νέα αίτια σε ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο
Με νέους κινδύνους και προαιρετική ένταξη των παραγωγών στην ασφάλιση και με την αντίστοιχη καταβολή ασφαλίστρου
Με ένταξη στην υποχρεωτική ασφάλιση και άλλων κατηγοριών (όπως των πτηνών, των χοίρων, των αλόγων κ.α.)
Με κατάργηση του ανώτατου ορίου αποζημίωσης
Και με εξορθολογισμό των κανονισμών ασφάλισης.
• Παράλληλα, θέτουμε τα θεμέλια για την αναβάθμιση του ΕΛΓΑ μέσα από ένα πλαίσιο ενίσχυσης των υπηρεσιών του και του έργου του:
Με ενισχυμένη αξιοπιστία του Οργανισμού απέναντι στους παραγωγούς
Με ψηφιοποιημένο ΕΛΓΑ για την ταχύτερη εκτέλεση του εκτιμητικού έργου
Με ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς εξασφαλίζοντας την βιωσιμότητα του Οργανισμού
Με σύγχρονο κανονιστικό πλαίσιο και ταχύτερες και διαφανείς διαδικασίες αποζημιώσεων
3. ΟΠΕΚΕΠΕ:
Τα λάθη της προηγούμενης διοίκησης είναι πολλά και για το λόγο αυτό καταγγέλθηκαν και από τον Συνήγορο του Πολίτη και ελέγχονται και από ορκωτούς λογιστές, αλλά και από τη Δικαιοσύνη. Αφήνουμε πίσω μας αυτήν την περίοδο λαθών και αδιαφάνειας. Στόχος μας είναι να οργανωθεί και να εκσυγχρονιστεί άμεσα όλος ο Οργανισμός ξεκινώντας από το πληροφοριακό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ, ούτως ώστε να υπάρξει πεδίο σωστής συνεργασίας με τη Διοίκηση και όλους τους εργαζομένους, με τις συνεργαζόμενες εταιρείες, τους τεχνικούς συμβούλους, τα εταιρικά ή ατομικά ΚΥΔ και τους εμπλεκόμενους φορείς. Στόχος μας είναι η διαφάνεια, συνέπεια, αξιοπιστία, καθώς και σωστή και αποτελεσματική λειτουργία της κεντρικής διοίκησης και των περιφερειακών τμημάτων του Οργανισμού.
Η δέσμευσή μας για έναν Οργανισμό που θα στηρίζεται σε γερές βάσεις και θα εκπληρώνει τον σκοπό του για έγκαιρη και διαφανή καταβολή των ενισχύσεων, λειτουργώντας παράλληλα με συνέπεια και πλήρη διαύγεια, αποτελεί βασική θέση και προτεραιότητά μας. Διότι η διαρκής και αδιάλειπτη στήριξη των αγροτών και του πρωτογενούς τομέα, συνιστά βασικό πυλώνα της οικονομικής πολιτικής, τόσο του ΥπΑΑΤ, όσο και της κυβέρνησης.
Έχει δοθεί εντολή για άμεση εκκαθάριση της υπόθεσης με τα 16.000 δεσμευμένα ΑΦΜ. Σε όσα βρεθούν παρατυπίες να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη και τα υπόλοιπα να πληρωθούν. Όπως, επίσης, πρέπει να πληρωθούν και οι δικαιούχοι που έχουν δικαιωθεί τελεσιδίκως από τη Δικαιοσύνη.
Σε ό,τι αφορά στην εφαρμογή της νέας ΚΑΠ, φέτος πληρώθηκαν περί τα 236 εκατ. ευρώ λιγότερα στη βασική ενίσχυση καθώς με βάση τις συμφωνίες που είχαν γίνει για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ, τα χρήματα αυτά μεταφέρθηκαν από τον Πυλώνα Ι στον Πυλώνα ΙΙ, δηλαδή σε χρηματοδοτήσεις υποδομών που έχουν σχέση με τον πρωτογενή τομέα.
Ωστόσο, και στην κατανομή του υπολοίπου ποσού η απελθούσα διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ έκανε λάθη. Εξ αυτού του λόγου απομακρύναμε τον Πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ και διευθυντικά στελέχη του Οργανισμού, ενώ υπάρχει ανησυχία γιατί υπάρχει έλλειμμα ενημέρωσης στον παραγωγό για το τι τελικά δικαιούται.
4. Προώθηση φιλοπεριβαλλοντικών γεωργικών πρακτικών και μεθόδων
Με έμφαση στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, με το Μέτρο 11, ύψους άνω των 700 εκ. €, επιδιώξαμε ταυτόχρονα τη βελτίωση της ποιότητας των αγροτικών μας προϊόντων, την εξωστρέφεια και τον εξαγωγικό τους προσανατολισμό.
Νέα πρόσκληση για τους νεοεισερχόμενους στη βιολογική παραγωγή θα πραγματοποιηθεί εντός του έτους με εκτιμώμενη δημόσια δαπάνη ύψους 288 εκ. €.
Για την μείωση των νιτρικών στη Γεωργία προδημοσιεύσαμε νέα πρόσκληση ύψους 100 εκ. € για τις περιοχές που επλήγησαν από τις πρόσφατες θεομηνίες και ετήσια παράταση για τους δικαιούχους του ισχύοντος προγράμματος με 50 εκ. €.
Πρόσφατα, ολοκληρώθηκε και η υποβολή των αιτήσεων στην προκήρυξη του Μέτρου για την χοιροτροφία ύψους 28 εκ. €.
5. Τοπικά προγράμματα LEADER
Επιδιώκοντας τη διασύνδεση της γεωργικής παραγωγής με τον τουρισμό, τον πολιτισμό και την αγροτική μας παράδοση, μέσα από τα τοπικά προγράμματα LEADER, διαθέσαμε για πρώτη φορά συνολικούς πόρους 600 εκ. € για ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, αξιοποιώντας και το εργαλείο της υπερδέσμευσης με πρόσθετες προσκλήσεις που ήδη έγιναν από τις Ομάδες Τοπικής Δράσης.
6. Σχέδια Βελτίωσης
Εντός του 2023 έγινε νέα πρόσκληση με αρχικό προϋπολογισμό 180 εκ. € και δυνατότητα υπερδέσμευσης στα 230 εκ. €, με έμφαση σε επενδύσεις καινοτομίας, νέων ψηφιακών τεχνολογιών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Στο πλαίσιο του Μέτρου προβλέφθηκε η δυνατότητα κάλυψης με πρόσθετους πόρους του συνόλου των αιτήσεων στήριξης που θα κριθούν επιλέξιμες για ένταξη στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Έβρο λόγω των πρόσφατων θεομηνιών που έπληξαν την παραγωγική δομή στις συγκεκριμένες περιοχές.
7. Εξισωτική Αποζημίωση
Στην ετήσια πρόσκληση για την Εξισωτική Αποζημίωση που πληρώθηκε τον Δεκέμβριο διαθέσαμε πόρους της τάξης των 235 εκ. € για την προστασία του εισοδήματος των παραγωγών και τη διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας, σε ιδιαίτερα ευάλωτες περιοχές με φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα, όπως οι ορεινές, οι μειονεκτικές και οι νησιωτικές περιοχές της χώρας.
8. Γάλα – Έλεγχοι:
Για την αποφυγή νοθείας και ελληνοποιήσεων των προϊόντων με στόχο και την προστασία των ΠΟΠ-ΠΓΕ προϊόντων ξεκινήσαμε, στις 18-01-2024, με μικτά κλιμάκια της Γενικής Διεύθυνσης Τροφίμων του ΥπΑΑΤ, του ΕΦΕΤ και του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, και με τη συνδρομή αστυνομικών, λιμενικών και δικαστικών αρχών και του ΓΧΚ, όπου κρίνεται αναγκαίο, ευρύτατους ελέγχους σε βυτιοφόρα μεταφοράς γάλακτος, σε super markets, σε πύλες εισόδου της χώρας και σε άλλα σημεία.
Συγκεκριμένα, λαμβάνονται δείγματα με στόχο την τήρηση της νομοθεσίας σχετικά με την επισήμανση της ετικέτας, όσο και των ισοζυγίων γάλακτος που τηρεί η κάθε μεταποιητική βιομηχανία. Έλεγχοι γίνονται, επίσης, και για την τήρηση των προδιαγραφών για τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ.
Κατά τη διάρκεια των ελέγχων λαμβάνονται γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία αποστέλλονται στα διαπιστευμένα εργαστήρια για περαιτέρω χημικές αναλύσεις τα αποτελέσματα των οποία θα δοθούν στο ΥΠΑΑΤ το συντομότερο δυνατόν. Πιο αναλυτικά, από 18.01.2024 έως και 24.01.2024 έχουν ληφθεί 64 δείγματα για εργαστηριακή ανάλυση (φέτα, κίτρινα και λευκά τυριά, γιαούρτια, γάλα) και 80 προϊόντα για έλεγχο επισήμανσης από τη λιανική πώληση, ενώ έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος και σε 36 βυτία και φορτία γαλακτοκομικών σε πύλες εισόδου. Στα Νωπά οπωροκηπευτικά έγινε έλεγχος προδιαγραφών εμπορίας σε 52 προϊόντα, εκ των οποίων έξι βιολογικά, 9 δείγματα για υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών και έλεγχος φορτίων στα σημεία εισόδου, έχουν ελεγχθεί 13 φορτία.
9. Αγροτικά τμήματα:
Το νομοσχέδιο μας, που βρίσκεται στη διαβούλευση, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει ρύθμιση για την ίδρυση Αγροτικών Τμημάτων στα Επιμελητήρια. Πρόκειται για μια καινοτόμα πρωτοβουλία, που καλύπτει μια ανάγκη που συζητούσαμε επί 15 και πλέον χρόνια.
Ουσιαστικά, δημιουργούμε στα Αγροτικά Τμήματα των Επιμελητηρίων Μητρώο των αποκλειστικά απασχολουμένων με τον πρωτογενή τομέα. Στο Μητρώο εγγράφονται όλοι οι επαγγελματίες του πρωτογενούς τομέα.
Η συμμετοχή των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών στα Επιμελητήρια, σε ένα χώρο κοιτίδα επιχειρηματικότητας θα έχει πολλαπλά οφέλη για τον πρωτογενή τομέα.
Επενδύουμε στη λειτουργία των Αγροτικών Τμημάτων στα Επιμελητήρια. Πιστεύουμε ότι ο αγρότης επαγγελματίας, έχει ξεχωριστή θέση στην οικονομία της σύγχρονης ευρωπαϊκής Ελλάδας που οικοδομούμε.
ΙΙ. Θεσσαλία:
Συνολικά, έχουν κατατεθεί 2.327 δηλώσεις απώλειας ζωικού κεφαλαίου και 30.048 δηλώσεις απώλειας φυτικής παραγωγής.
• Έχουν καταβληθεί προκαταβολές 150 εκ. € για αποζημιώσεις σε φυτική παραγωγή (133,5 εκατ. € σε 33.000 δηλώσεις- Καλύπτουν το 90% των καλλιεργειών των δηλωθέντων στρεμμάτων) και ζωικό κεφάλαιο (16,5 εκατ. € σε 2.100 δηλώσεις).
Καταβλήθηκαν στον ταχύτερο δυνατό χρόνο (18 ημέρες μετά τη λήξη της προθεσμίας για δηλώσεις για τη ζωική παραγωγή, και 25 μετά τη λήξη της προθεσμίας για τη φυτική παραγωγή).
• Η εξόφληση αναμένεται να γίνει έως 30 Ιουνίου 2024. Σημειώνεται ότι η ΕΕ έχει δώσει περιθώριο τετραετίας.
• Το σύνολο των αποζημιώσεων που θα καταβάλει ο ΕΛΓΑ εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 260 εκατ., ποσό που έχει εξασφαλίσει η κυβέρνηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, μετά την αναγκαία άδεια από την ΕΕ.
• Κρατική αρωγή: Συνολικά 24,9 εκατ. ευρώ (22,68 εκατ. ευρώ σε 11.275 γεωργικές εκμεταλλεύσεις και 2,22 εκατ ευρώ σε 573 κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις).
• Καλλιέργειες που είχαν υποστεί ζημίες το 2023, πριν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου, οι οποίες καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ, θα αποζημιωθούν μετά την ολοκλήρωση των πορισμάτων. Οι πληρωμές τους θα ξεκινήσουν από τον επόμενο μήνα (Φεβρουάριο) -2 μήνες νωρίτερα από τον Απρίλιο που αρχικά προεβλέπετο- μετά από αποφάσεις του ΥπΑΑΤ Λευτέρη Αυγενάκη και του ΔΣ του ΕΛΓΑ.
• Καλλιέργειες, οι οποίες επλήγησαν -πέραν των προηγούμενων ζημιών- και από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και δεν έλαβαν προκαταβολή αποζημιώσεων, προγραμματίζεται στο τέλος Ιανουαρίου να την λάβουν. Μεταξύ αυτών ροδάκινα, νεκταρίνια και αμπελοκαλλιέργειες οινοποιήσιμων σταφυλιών.
• 2,5 εκ. € έχουν διασφαλισθεί, μέσω de minimis, για τους αλιείς της περιοχής, ως απώλεια εισοδήματος. Αφορά τους αλιείς της Μαγνησίας, Λάρισας, Βόρειας Εύβοιας και Βόρειας Φθιώτιδας.
• 15,8 εκ. € θα δοθούν άμεσα από το Γεωργικό Αποθεματικό του 2023, για όσους παραγωγούς δεν είχαν – εκ του κανονισμού του ΕΛΓΑ- υποχρέωση να ασφαλιστούν (πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, καλλιεργητές αρωματικών).
• Έχει ανακοινωθεί χρονοδιάγραμμα για εφαρμογή ειδικού μέτρου (ΠΑΑ) για ενίσχυση των παραγωγών στις παρακάρλιες περιοχές. (Το Τεχνικό Δελτίο του έργου έχει ολοκληρωθεί. Το έργο του Συμβούλου έχει ανατεθεί σε τεχνικό σύμβουλο ο οποίος αναμένεται σύντομα να ολοκληρώσει το παράρτημα του Τεχνικού Δελτίου με τις τιμές ενίσχυσης. Τότε θα γίνει αποστολή του Τεχνικού Δελτίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη σχετική διαβούλευση και έγκριση. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, η συμμετοχή των πληγέντων στο εν λόγω μέτρο θα γίνεται μέσω της δήλωσης καλλιέργειας ΟΣΔΕ 2024, χωρίς να απαιτείται η κατάθεση ξεχωριστού φακέλου δικαιολογητικών. Δυνητικοί δικαιούχοι είναι αυτοί που θα δηλώσουν στο ΟΣΔΕ τις πλημμυρισμένες εκτάσεις, με την προϋπόθεση να έχουν υποβάλλει δήλωση ΟΣΔΕ και το 2023»).
• Έχει ήδη προδημοσιευτεί η πρόσκληση για το πρόγραμμα απονιτροποίησης ύψους 100 εκ. € για τις πληγείσες περιοχές. Θα δοθεί παράταση στους δικαιούχους της 2ης πρόσκλησης του μέτρου της απονιτροποίησης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, ύψους 50 εκ. €. Δηλαδή συνολικά για το νέο μέτρο της απονιτροποίησης θα δοθούν 150 εκατ. ευρώ.
• Σε φάση υλοποίησης βρίσκονται επίσης μια σειρά μέτρων, όπως το Μέτρο 5.2 του ΠΑΑ, ύψους 45 εκ. €. Το πρόγραμμα προβλέπει ΔΩΡΕΑΝ (100%) κάλυψη, για αντικατάσταση απολεσθέντος ζωϊκού κεφαλαίου, ΔΩΡΕΑΝ (100%) ανακατασκευή ή κατασκευή σταβλικών εγκαταστάσεων και μελετών (οι δωρεάν μελέτες καλύπτονται από το ΓΕΩΤΕΕ, ύστερα από συνεννόηση που έκανε το ΥΠΑΑΤ). Η προκήρυξη αναμένεται να δημοσιευθεί την επόμενη εβδομάδα. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει η υποβολή αιτήσεων από τους ενδιαφερομένους σε ψηφιακή πλατφόρμα που είναι ήδη έτοιμη.
• Εντάξαμε το σύνολο των επιλαχόντων της τελευταίας προκήρυξης των Σχεδίων Βελτίωσης. Ο προϋπολογισμός ανέβηκε κατά 20 εκατ. στα 37,2 εκ. € για τη Θεσσαλία – εντάχθηκαν όλες οι θετικά αξιολογημένες αιτήσεις, (598 Σχέδια, απορρίφθηκαν τρεις που δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις). Είναι πλέον υποχρέωση της Περιφέρειας να «τρέξει» την απορρόφησή τους.
• Δώσαμε παράταση ενός έτους για την ολοκλήρωση των δικαιούχων στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης αμπέλου.
• Για την Αγιά, δόθηκε η δυνατότητα στους πληγέντες παραγωγούς ακτινιδίου να συγκομίσουν πρώιμα.
• Για το 2024 ανεστάλη η υποχρέωση καταβολής εισφοράς κρέατος και γάλακτος προς τον ΕΛΓΟ για τους πληγέντες.
• Ρυθμίσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ για τους αγρότες. Με ΚΥΑ των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, δόθηκε διετής περίοδος χάριτος για να πληρώσουν το ηλεκτρικό ρεύμα οι πληγέντες αγρότες. Για την ακρίβεια πρόκειται για επταετή ρύθμιση με τα δύο πρώτα χρόνια να αποτελούν περίοδο χάριτος και τα πέντε επόμενα με μηδενικό επιτόκιο θα ρυθμιστούν οι οφειλές για το αγροτικό ρεύμα.
ΙΙΙ. Αιτήματα – Σύντομες Απαντήσεις:
1. Τροποποίηση ΚΑΠ:
Η 1η τροποποίηση του ΣΣ ΚΑΠ υποβλήθηκε προς έγκριση στην Ε.Ε. κατόπιν σχετικής διαβούλευσης που προηγήθηκε με θεσμικούς φορείς του πρωτογενή τομέα της χώρας μας. Περιλαμβάνει αλλαγές που αφορούν:
• στην αιρεσιμότητα και αφορούν σε τροποποιήσεις στους κώδικες γεωργικής πρακτικής, οι οποίοι σχετίζονται με γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις των παραγωγών.
• σε στοιχεία των άμεσων ενισχύσεων, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων στα προγράμματα για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων (οικολογικά προγράμματα), τις συνδεδεμένες ενισχύσεις του άρθρου 32, καθώς επίσης και της ειδικής ενίσχυσης για το βαμβάκι.
• παρεμβάσεις σε ορισμένους τομείς όπως οπωροκηπευτικά, ελαιόλαδο, οίνο, μελισσοκομία. Περιλαμβάνουν κυρίως προτάσεις χορήγησης προκαταβολής σε παρεμβάσεις στους τομείς οίνου, μελισσοκομίας, στα προγράμματα των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ) και των οπωροκηπευτικών.
• παρεμβάσεις για την αγροτική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής νέας παρέμβασης στο πλαίσιο του άρθρου 76 για την Επιδότηση Ασφαλίστρου με ενωσιακή συμμετοχή 200 εκ. €.
• στις παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης συμπεριλαμβανομένων αυτών που επιφέρουν αλλαγές στους αριθμητικούς στόχους και τα συναφή ορόσημα για τους σχετικούς δείκτες αποτελεσμάτων και
• στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή του συστήματος AKIS και του Εθνικού Δικτύου ΚΑΠ.
2. ΕΛΓΑ:
Προκαταβολές υπόλοιπων καλλιεργειών:
Θα καταβληθούν στις 10/02/2024
Τελικές τιμές αποζημιώσεων:
Με την εξέλιξη των πορισμάτων
Χρονοδιάγραμμα:
Οι τελικές αποζημιώσεις θα καταβληθούν στις 30/06/2024
3. Μέτρο 5.2 «Αναπλήρωση ζωϊκού κεφαλαίου και σταβλικών εγκαταστάσεων»:
• Προετοιμασία Πρόσκλησης – Χρονοδιάγραμμα:
Αρχές Φεβρουαρίου
• Ένταξη και της Μελισσοκομίας:
Ναι
• Ένταξη και των Πτηνοτρόφων:
Όχι
4. Αγροτικό αποθεματικό 2023:
Χρονοδιάγραμμα πληρωμών για τους κλάδους με μη υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΛΓΑ:
Οι πληρωμές βάσει κανονισμού θα καταβληθούν στις 31/01/2024
5. Χωράφια στις Παρακάρλιες περιοχές:
Πρόγραμμα Απονιτροποίησης:
27/12/2023 αναρτήθηκε η προδημοσίευση, η οποία αφορούσε και στον Έβρο. Η πρόσκληση θα δημοσιευθεί εντός του επόμενου τριμήνου.
Στοχευμένες δειγματοληψίες εδαφών για έλεγχο της ποιότητας:
Η πρώτη φάση έχει ολοκληρωθεί. Η δεύτερη φάση έχει προγραμματισθεί και θα χρηματοδοτηθεί από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (60.000 €). Αρμόδιος φορέας: ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
6. Πλημυρισμένα χωράφια στη Λίμνη Κάρλα:
Πρόγραμμα απώλειας εισοδήματος – Χρονοδιάγραμμα:
Ένταξη στο πρόγραμμα ΠΑΑ: «Βελτίωση και προστασία κατάστασης υδροφόρου ορίζοντα παρακάρλιων περιοχών με παύση καλλιεργούμενων δραστηριοτήτων». Εντός Ιανουαρίου η αποστολή του Τεχνικού Δελτίου στην ΕΕ, εντός Φεβρουαρίου η έγκριση από ΕΕ και εντός Μαρτίου η δημοσίευση της πρόσκλησης.
7. Προβλήματα φυτικής παραγωγής:
• Χωράφια που βρίσκονται κάτω από το νερό
• Χωράφια με φερτά υλικά
Αρμόδιο: Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας
• Χωράφια που μετατρέπονται από ποτιστικά σε ξηρικά:
Θα πρέπει στους επόμενους 2-3 μήνες, να εκτιμηθεί και να αξιολογηθεί η υφιστάμενη κατάσταση, καθώς επίσης να διερευνηθεί, ανά καλλιέργεια, η δυνητική μετατροπή τους από ποτιστικά σε ξηρικά.
8. Αναπτυξιακές Εταιρείες του LEADER:
• Κατανομή επιπλέον χρηματοδότησης:
Υπερδεσμεύσεις για: 1. Αναπτυξιακή Καρδίτσας (70591,81 €) και 2. Αναπτυξιακή Λάρισας (2.085.740 €)
9. Ένταξη σε επενδυτικά προγράμματα του ΠΑΑ
• Αύξηση του ποσοστού μοριοδότησης
Αφορά στα σχέδια βελτίωσης, στους νέους γεωργούς, στις ομάδες παραγωγών και στη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων
• Αύξηση του ποσοστού επιδότησης
Εξάντληση των ανώτερων ποσοστών επιδότησης που προβλέπονται στον Κανονισμό στις πληγείσες Περιφέρειες στα Σχέδια Βελτίωσης, τους Νέους Γεωργούς και τη Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων. Αύξηση του ποσοστού επιδότησης μέσω de minimis στα τοπικά προγράμματα LEADER
• Παροχή άτοκων δανείων
Αφορά δάνεια από το Ταμείο Μικροπιστώσεων του ΠΑΑ με διετή περίοδο χάριτος και παράταση του χρόνου αποπληρωμής. Επίσης, επιδότηση επιτοκίου στα δάνεια του Ταμείου Εγγυήσεων του ΠΑΑ.
10. Αντιπλημμυρικά έργα:
• Χρηματοδότηση για μελέτες και κατασκευή έργων
11. Παρέκκλιση από τους κανόνες αιρεσιμότητας:
Έχει γίνει αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να εξαιρεθεί η περιοχή της Θεσσαλίας.
12. Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (μείωση κατά 30% των αποδόσεων, για το έτος 2023)
13. Αλιείς:
• Διευκόλυνση από προξενεία σε αλλοδαπούς αλιεργάτες:
Υπουργείο Εξωτερικών
• Πλαίσιο ελέγχου στην άσκηση αλιείας από το Υπουργείο Ναυτιλίας:
Το βασικό Ενωσιακό πλαίσιο για τον έλεγχο στην αλιεία, περιλαμβάνεται στον Κανονισμό Ελέγχου και στον Κανονισμό για την καταπολέμηση της Παράνομης Λαθραίας και Άναρχης Αλιείας.
Σε εθνικό πλαίσιο το κύριο νομοθέτημα είναι ο Αλιευτικός Κώδικας.
Αρμόδιο Υπουργείο για το θεσμικό πλαίσιο και τη διαμόρφωση της πολιτικής είναι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Στη Γενική Δ/νση Αλιείας υπάγεται η Ενιαία Αρχή Ελέγχου, αρμόδια για το συντονισμό και οργάνωση του συνολικού πλαισίου ελέγχου στην αλιεία, που αφορά όλες τις δραστηριότητες (αλιεία, εμπορία, μεταφορά, αγορά, χονδρική ή λιανική πώληση κλπ)
Το Υπουργείο Ναυτιλίας, σχετίζεται με μέρος των απαιτήσεων εφαρμογής του συστήματος ελέγχου. Ειδικότερα, το λιμενικό σώμα έχει την ευθύνη της διάθεσης μέσων και τη διενέργεια επιθεωρήσεων και διοπτεύσεων στη θάλασσα και στην ξηρά εντός της ζώνης λιμένος. Επίσης, λειτουργεί στις υποδομές του το Κέντρο Παρακολούθησης Αλιείας (ΚΠΑ) για τη δορυφορική παρακολούθηση σκαφών άνω των 12 μέτρων.
Με δεδομένο και τον νέο Κανονισμό Ελέγχου έχει προκύψει η ανάγκη θεσμοθέτησης του συνολικού πλαισίου ελέγχου στην αλιεία (υποσύνολο του οποίου είναι και η άσκηση επιθεωρήσεων και επιτηρήσεων από το λιμενικό σώμα), για: ηλεκτρονικές εκθέσεις επιθεώρησης και επιτήρησης, ελέγχους στην αγορά, μητρώο παραβάσεων, σοβαρές παραβάσεις και σύστημα σώρευσης μορίων, ύψος προστίμων, διασταυρωτικούς ελέγχους κλπ.
Το Σχέδιο Νόμου για το σκοπό αυτό είναι υπό διαμόρφωση από τη Γενική Δ/νση Αλιείας.
• Χορήγηση κρατικής ενίσχυσης ήσσονος σημασίας (de minimis) σε πλοιοκτήτες επαγγελματικών αλιευτικών σκαφών της Περιφέρειας Θεσσαλίας,
Έχει εκδοθεί η ΚΥΑ και είναι σε εξέλιξη η διαδικασία εκτέλεσης. Παράλληλα έχει υποβληθεί πρόταση από την Υπηρεσία για τροποποίηση ΚΥΑ για την ένταξη επιπλέον σκαφών που δεν είχαν περιληφθεί μετά από αίτημα της ΠΕΠΜΑ.
Χορήγηση κρατικής ενίσχυσης ήσσονος σημασίας (de minimis) σε πλοιοκτήτες επαγγελματικών αλιευτικών σκαφών της Ιστιαίας Αιδηψού Στυλίδας.
Αναμένεται η διαδικασία για την έκδοση ΚΥΑ ενίσχυσης συμπληρωματικά για αυτές τις περιοχές.
Χορήγηση κρατικής ενίσχυσης ήσσονος σημασίας (de minimis) για διαγραφή του εργαλείου βιντζότρατας.
Έχει εκδοθεί η ΚΥΑ με προθεσμία υποβολής αιτήσεων 26/01/2024. Αναμένεται η διαδικασία εκτέλεσης.
Χορήγηση κρατικής ενίσχυσης ήσσονος σημασίας (de minimis) δικαιούχων λιμνοθαλασσών.
Έχει δοθεί η σύμφωνη γνώμη από την πολιτική ηγεσία και αναμένεται η διαδικασία για την έκδοση ΚΥΑ ενίσχυσης.
ΙV. ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ – ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΑΓΡΟΤΩΝ (ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ)
• Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Αφορολόγητο πετρέλαιο.
Πλαφόν στην τιμή του αγροτικού ρεύματος στα 7 λεπτά/Kwh.
Επιδότηση και κατάργηση του ΦΠΑ στα μέσα και εφόδια.
Να σταματήσουν άμεσα οι όποιες διαδικασίες κατασχέσεων και πλειστηριασμών.
Να παγώσουν όλα τα χρέη χωρίς προσαυξήσεις για όσο διάστημα αδυνατούν οι πληγέντες να τα πληρώσουν.
Να γίνει διαγραφή τόκων και κούρεμα κεφαλαίου στα τραπεζικά δάνεια.
Δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για τους εργάτες γης, με δικαίωμα στην επιδοτούμενη εργασία.
Thessaly Pass:
Αγροτικών εφοδίων,
Ζωοτροφών,
Ζάχαρης για μελισσοκόμους
• Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
Καμία αλλαγή χρήσης γης και να μην επιτρέψουμε να γεμίσουν τα χωράφια με φωτοβολταϊκά.
Κόστος παραγωγής:
Net metering
Ενεργειακό κόστος
• Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών
Άμεση αποκατάσταση για κατεστραμμένα γεφύρια, δρόμους, φράγματα, αρδευτικά δίκτυα, αγροτική οδοποιία, έργα αναδασμών κ.α.
• Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
Να δοθεί μηνιαίο επίδομα τουλάχιστον 1.500 ευρώ με προσαύξηση 300 ευρώ για κάθε παιδί, σε κάθε νοικοκυριό, μέχρις ότου αποκατασταθούν οι ζημιές σε όλους τους πληγέντες.
• Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Υπουργείο Εσωτερικών
Να απαλλαγούν οι πληγέντες από δημοτικά τέλη, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, ΟΓΑ, να υπάρξει πάγωμα των χρεών σε κράτος και τράπεζες χωρίς προσαυξήσεις.
• Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
Αναμόρφωση του ΕΦΚΑ για κάλυψη ασθενειών – ατυχημάτων των αγροτών.
• Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας
Κρατική Αρωγή
• Υπουργείο Εσωτερικών και Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Αγροτική οδοποιία
• Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης & Υπουργείο Ανάπτυξης
o Άδεια λαϊκών αγορών:
Κατ εξαίρεση για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες
