«Η χώρα μας αναγνωρίζεται ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας σε μια γεωγραφική περιοχή ιστορικών εξελίξεων που επεκτείνεται από τον ευρωπαϊκό βορρά, την Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα, ως τη Βόρεια Αφρική, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή», υπογράμμισε η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου σε χαιρετισμό που απηύθυνε στο Φόρουμ Αthens Security το οποίο διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Πάντειου Πανεπιστημίου.
Όπως επεσήμανε η κα Παπαδοπούλου, «η Ελλάδα έχει έμπρακτα αποδείξει ότι είναι αξιόπιστος σύμμαχος, εταίρος και φίλος που εκπληρεί τις υποχρεώσεις του και είναι πάντα ανοιχτός στο διάλογο ως η μόνη αποδεκτή οδό για την επίλυση των διαφορών».
Τόνισε δε πως «οι πρόσφατες διαδοχικές κρίσεις που πέρασε η χώρα μας, οικονομική, υγειονομική, ενεργειακή, γεωπολιτική, έχουν αναδείξει την ανθεκτικότητα της χώρας, της άμυνάς της, των θεσμών της, του λαού της και κυρίως την ανθεκτικότητα της ελληνικής κοινωνίας και των φορέων της».
«Με δυο πολέμους να μαίνονται αυτή τη στιγμή στην ευρύτερη περιοχή μας και άλλες κρίσεις μικρότερης εμβέλειας, αλλά εξίσου σημαντικές, όπως η κρίση στον Καύκασο και η ευρύτερη αστάθεια στα Βαλκάνια, οι ενέργειες της χώρας μας ξεκινούν από αρχές διεθνώς κατοχυρωμένες που στοχεύουν στην οικοδόμηση ενός ασφαλέστερου μέλλοντος συμπεριληπτικού, στο οποίο όλοι έχουν ένα ρόλο, όλοι έχουν κάτι να κερδίσουν και όλοι έχουν κάτι να χάσουν αν το σύστημα δε λειτουργήσει».
Αναφερόμενη στην κατάσταση στο Ισραήλ και τη Γάζα, σημείωσε πως «η ελληνική στάση βασίζεται και υπηρετεί τις βασικές αρχές».
Το Ισραήλ, όπως τόνισε, «άσκησε το δικαίωμά του στη νόμιμη άμυνα βάσει του διεθνούς δικαίου συνεπεία της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου. Ένα δικαίωμα που πλαισιώνεται από τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας. Οι πολεμικές επιχειρήσεις πρέπει να διενεργούνται πάντα με σεβασμό στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο».
«Στη βάση του ανθρωπιστικού δικαίου, η Ελλάδα συντάχθηκε με τη θέση ότι επιβάλλονται ανθρωπιστικές παύσεις και διάδρομοι, όπως εξάλλου ζητεί και το Συμβούλιο Ασφαλείας στη σχετική απόφασή του», επεσήμανε.
«Οι φίλοι πρέπει να λένε αλήθειες», τόνισε χαρακτηριστικά και ανέφερε πως «πάγια υποστηρίζουμε ότι μόνο πολιτική λύση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων, τους οποίους βεβαίως και δεν εκφράζει η Χαμάς, μπορεί να εξασφαλίσει βιώσιμη ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή».
Η κα Παπαδοπούλου σημείωσε πως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς στη Γάζα «είναι τα δύο τελευταία γεγονότα, τα οποία αλλάζουν τις ισορροπίες και πυροδοτούν άνευ προηγουμένου εξελίξεις στον ευρω-ατλαντικό χώρο και πέραν αυτού».
Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, «αποκάλυψαν ένα χάσμα μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ αφενός και των χωρών του παγκόσμιου Νότου αφετέρου, ο οποίος στη συντριπτική του πλειοψηφία φαίνεται να αποστασιοποιείται από τη δυτική ανάγνωση των δυο αυτών πολέμων».
«Πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο σύγχρονος κόσμος δεν περιστρέφεται μόνο πέριξ της Ευρώπης και των ΗΠΑ και τούτο γιατί ζούμε σε μια εποχή που συντελούνται τεκτονικές αλλαγές, όχι μόνο στις διεθνείς σχέσεις, αλλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών μας».
«Σήμερα η απαίτηση της κοινωνίας να έχει λόγο στις διεθνείς εξελίξεις φαίνεται, αν όχι να γιγαντώνεται, τουλάχιστον να μεγενθύνεται μέσα από το φακό των σύγχρονων] μέσων επικοινωνίας. Αποτέλεσμα είναι τα παραδοσιακά εργαλεία ερμηνείας και πρόβλεψης δεν αρκούν πλέον για να διαβάσουμε τη νέα εποχή. Πλέον, χρειαζόμαστε γνώσεις σε τομείς που ήταν εκτός της εμβέλειάς μας μέχρι πρότινος».
–Η κρίση στη Μέση Ανατολή αναδεικνύει τις αδυναμίες της ΕΕ
«Η μεγάλη εικόνα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα είναι αυτή του στρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, που εκτείνεται πέραν της οικονομικής πτυχής και αφορά το κρίσιμο ζήτημα αν τελικά επικρατήσει η δημοκρατία ή άλλες μορφές διακυβέρνησης», σημείωσε.
Ανέφερε δε πως «στην τροχιά αυτού του υπό διαμόρφωση διπόλου θα κινηθούν επιμέρους ανταγωνισμοί στη βάση διάφορων κριτηρίων, κυρίως οικονομικών, αλλά και πολιτικών συγγενειών, γεωγραφικών και άλλων εξαρτήσεων».
«Για να μπορέσουμε να διασχίσουμε τα αχαρτογράφητα αυτά νερά έχουμε να λύσουμε μια δύσκολη εξίσωση», επεσήμανε. «Από τη μια πρέπει να παραμείνουμε ακλόνητα προσηλωμένοι στις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς συστήματος, όπως αυτό συγκροτήθηκε μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: μη χρήση βίας, απαραβίαστο των συνόρων, ειρηνική επίλυση των διαφορών».
Αυτό, όπως υπογράμμισε, «αναπόφευκτα θα προκαλέσει δυσαρέσκεια σε ορισμένους, αλλά το όφελος υπερτερεί κατά πολύ του κόστους».
«Αλλά δεν αρκεί μόνο να επιβεβαιώνουμε με τα λόγια τις θεμελιώδεις αρχές. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να είμαστε θεατές των εξελίξεων. Πρέπει ενεργά να αναζητούμε και να ενισχύουμε συμμαχίες, εγκαθιδρύοντας σχέσεις εμπιστοσύνης στη βάση πάντα αυτών των θεμελιωδών αρχών».
Από την άλλη, όπως ανέφερε, «η διεθνής συνεργασία, ανεξαρτήτως επιμέρους διαιρέσεων και αντικρουόμενων συμφερόντων, είναι μονόδρομος για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων εξελίξεων, με πρώτες τις οριζόντιες που αφορούν όλους μας, όπως η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση».
«Οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, από άποψη παραδοσιακής και ενεργειακής ασφάλειας, υπαγόρευσαν και επιτάχυναν συγκλίσεις εντός της ΕΕ που υπό άλλες συνθήκες θα απαιτούσαν μακροχρόνιες και αβέβαιες ως προς το τελικό αποτέλεσμα διαπραγματεύσεις», σημείωσε χαρακτηριστικά η υφυπουργός Εξωτερικών.
«Η τρέχουσα κρίση στη Μέση Ανατολή αναδεικνύει για ακόμη μια φορά τις αδυναμίες της ΕΕ, κυρίως όταν καλείται να αρθρώσει ενιαία εξωτερική πολιτική. Κι όμως τo σύστημα για την ένωση και τα μέλη της είναι ακριβώς αυτό: να μην τρέχουν κατόπιν εορτής, να μην είναι ουραγός των εξελίξεων, αλλά να προετοιμάζονται επαρκώς για τις επικείμενες κρίσεις, να δίνουν τον τόνο και να προσφέρουν λύσεις».
«Τούτο απαιτεί το γνωστό μείγμα εμβάθυνσης και διεύρυνσης στις κατάλληλες δόσεις και με τον κατάλληλο ρυθμό», σημείωσε και πρόσθεσε: «Η δύναμη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος έγκειται σε αυτή την ικανότητα μετεξέλιξης σε μια πιο τέλεια Ένωση, υπό την έννοια του εύρους των αρμοδιοτήτων και του αποτυπώματος στον ευρωπαϊκό και τον παγκόσμιο χάρτη».
«Η πρόκληση αυτή είναι διαρκής και μας αφορά όλους: κυβερνήσεις, κόμματα και ενεργούς πολίτες», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Ένα άλλο στοίχημα για όλους, όπως επεσήμανε, «είναι η διατήρηση του αδιάρρηκτου ευρω-ατλαντικού δεσμού μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ασφάλειας, της προόδου, της ευημερίας και του τρόπου ζωής που όλοι έχουμε συνηθίσει και αποδεχτεί μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Η κα Παπαδοπούλου σημείωσε πως η πρωτοβουλία του Athens Security Forum ανταποκρίνεται σε μια ανάγκη που όλοι διατύπωναν τα τελευταία χρόνια, «να γνωρίσουν την οπτική των πραγμάτων και οι ξένοι μέσα από τα μάτια ενός αξιόπιστου εταίρου με βαθιά γνώση και ιστορική εμπειρία της ασταθούς περιοχής μας, όπως είναι η Ελλάδα και οι διάφοροι φορείς της».
«Χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ την αλληλεπίδραση πολιτικής, επιστημόνων και κοινωνίας», κατέληξε.
