Τις διαφορές ανάμεσα στην απλή και την ενισχυμένη αναλογική εξήγησε ο διδάκτωρ πολιτικών επιστημών και πολιτικός αναλυτής, Παναγιώτης Σταθόπουλος, στην ειδική εκπομπή της ΕΡΤ για της εκλογές 2023.
«Η διαφορά είναι τεχνικά απλούστατη, δηλαδή το βασικό είναι ότι ο εκλογικός μας νόμος προβλέπει ότι στο σύνολο των ψήφων (…) γίνεται μια αναλογική κατανομή μεταξύ των κομμάτων που υπερβαίνουν το 3% των εδρών. Στο σύστημα του μπόνους (ενισχυμένη αναλογική) προβλέπεται ότι εφόσον το κόμμα που προηγείται, που είναι πρώτο σε ψήφους, είναι από 25% και πάνω, δικαιούται ένα μπόνους εδρών, το οποίο είναι για κάθε μισό % μία έδρα κτλ, με ένα «στοπ» στο 40%, που το μπόνους έχει ξεκινήσει από 20 έδρες και έχει φτάσει τις 40. Εκεί σταματάει η πριμοδότηση γιατί δεν έχει νόημα να συνεχίσει περαιτέρω. Δημιουργείται έτσι κι αλλιώς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, από το 40% και πάνω», τονίζει ο κ. Σταθόπουλος.
Ο πολιτικός αναλυτής προχώρησε σε παραδείγματα ώστε να γίνει κατανοητό πώς κατανέμονται οι έδρες, μιας και η απλή αναλογική έχει να εφαρμοστεί από το 1989. «Η τεχνική του εκλογικού νόμου με τον οποίο θα κληρωθούν οι έδρες σε εκλογικές περιφέρειες είναι ίδια είτε είναι η αναλογική είτε είναι ο νόμος του μπόνους. Για την ακρίβεια, κάτι που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι η Ελλάδα από το 1844 μέχρι το 2004 που έκανε εκλογές, πάντα έδινε έδρες σύμφωνα με το άθροισμα ανά εκλογική περιφέρεια.», διευκρίνισε ενώ πρόσθεσε: «Η διαφορά είναι η εξής: η απόλυτη αναλογική με την κυριολεξία του όρου, όπως ξέρουμε στα εργατικά σωματεία, στις φοιτητικές εκλογές, η απλή αναλογική που εφαρμόζεται διαρκώς και παντού στην Ελλάδα – δηλαδή το εκλογικό μέτρο και μετά τα υπόλοιπα των ψήφων – εφαρμόζεται μόνο στις τριεδρικές περιφέρειες και στις διεδρικές αλλά όχι σε μονοεδρικές (…) Όποιος έχει έστω και μία ψήφο παραπάνω, παίρνει την έδρα».
«Στις τριεδρικές το ίδιο, που επίσης πρακτικά σημαίνει ότι τα τρία πρώτα κόμματα θα πάρουν από μία έδρα το καθένα. Οι εξαιρέσεις είναι σπάνιες, είναι δύσκολο να συμβούν ποσοτικά, αριθμητικά. Είχε συμβεί την προηγούμενη φορά στη Λακωνία. Η Νέα Δημοκρατία πήρε δύο έδρες και το τρίτο κόμμα δεν πήρε έδρα. (…) Από τις τετραεδρικές και πάνω γίνεται η λεγόμενη πανελλήνια συγκριτική κατανομή, η οποία έχει ως εξής: Θα γίνει η πρώτη κατανομή σε κάθε μία από τις εκλογικές περιφέρειες, σύμφωνα με το εκλογικό της μέτρο, όπως προβλέπει κανονικά η αναλογική, αλλά στη συνέχεια δεν μπαίνουμε στα υπόλοιπα της κάθε εκλογικής περιφέρειας ξεχωριστά, αλλά μπαίνουμε ανά κόμμα στα υπόλοιπα του συνόλου της χώρας, ξεκινώντας από το κόμμα που έχει το μικρότερο εκλογικό ποσοστό», εξηγεί ο κ. Σταθόπουλος.
«Δεν είναι ευτυχής συγκυρία. Δεν είναι τεχνικά σωστό σύστημα και το πολιτικό μας σύστημα θα πρέπει να ασχοληθεί και να το διορθώσει» είπε χαρακτηριστικά, σχολιάζοντας την απλή αναλογική.
Εξήγησε ότι «αν το πρώτο κόμμα που παίρνει 40% σε μια εκλογική περιφέρεια και το δεύτερο κόμμα έχει 20%, αν δεν έχει 40% και πάρει 39,5% θα μείνει με έναν βουλευτή, ενώ το 20% μπορεί υπό προϋποθέσεις να βγάλει και δύο έδρες».
Σχετικά με το πού προσμετράται η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού, ο κ. Σταθόπουλος ανέφερε: «Προσμετράται αποκλειστικά στο σύνολο της χώρας. Στο σύνολο των ψήφων που επικράτειας, που θα δώσουν τις έδρες έτσι κι αλλιώς στα κόμματα. Αλλά και στην πράξη, προσμετρώνται στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας».
