Πολιτική Προστασία: Το πρώτο βήμα για την Εθνική Βάση Δεδομένων – Ευρωπαϊκή συνεργασία κατά των φυσικών καταστροφών

Ένα νέο «όπλο» αποκτά η Πολιτική Προστασία στην Ελλάδα στον τομέα της διαχείρισης και αντιμετώπισης καταστροφών καθώς με αυτό θα συνδυάσει την επιστημονική ανάλυση κάθε συμβάντος με το επιχειρησιακό κομμάτι ούτως ώστε να αναπτύσσονται οι κατάλληλες και πιο αποτελεσματικές δράσεις στο πεδίο.

Πρόκειται για την Εθνική Βάση Δεδομένων , η οποία μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης, μετά τη δημοσίευση σε ΦΕΚ της συγκρότησης του Κέντρου Μελετών Διαχείρισης Κρίσεων (ΚΕ.ΜΕ.ΔΙ.Κ.). Με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα πρόκειται να γυρίσει σελίδα στην διαχείριση των καταστροφών και τη μείωση των κινδύνων καθώς θα συνδυάζει την επιστημονική ανάλυση και μελέτη με το επιχειρησιακό κομμάτι του κρατικού μηχανισμού. Η Εθνική Βάση Δεδομένων αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, έχοντας ως πρότυπο αντίστοιχες ευρωπαϊκές πρακτικές, όπως για παράδειγμα στη Γαλλία, ενώ ταυτόχρονα η χώρα διατηρεί στενή συνεργασία στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας από τον Οκτώβριο του 2021 με τις ΗΠΑ.

Στελέχη της Πολιτικής Προστασίας τονίζουν ότι η Εθνική Βάση Δεδομένων θα υποστηρίζει ουσιαστικά τον νέο Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων, έχοντας ως γνώμονα, το νέο δόγμα του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, που από την πρώτη ημέρα της σύστασής του τον Σεπτέμβριο του 2021, υπό την ηγεσία του υπουργού Χρήστου Στυλιανίδη στηρίζεται στο τρίπτυχο πρόληψη, προετοιμασία/ετοιμότητα, ανθεκτικότητα. Σημειώνεται ότι το δόγμα αυτό αποτελεί τον οδηγό κάθε δράσης και πρωτοβουλίας του υπουργείου, μαζί με την άμεση απόκριση, για ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο διαχείρισης κινδύνου. Υπό το πρίσμα αυτό όπως σημειώνουν στελέχη του υπουργείου εγκαινιάστηκε από τα τέλη του 2021 εθνικός διάλογος για την κλιματική κρίση με τη συμμετοχή κοινοβουλευτικών κομμάτων, επιστημόνων και της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο χάραξης μιας Εθνικής Στρατηγικής για την Κλιματική Κρίση και την Πολιτική Προστασία.

Αναφορικά με το ΚΕ.ΜΕ.ΔΙ.Κ πρόκειται για ένα ξεχωριστό όργανο, που θα αποτελείται από επιστήμονες καθώς και στελέχη με μεγάλη επιχειρησιακή εμπειρία. Όπως επισημαίνουν κύκλοι του υπουργείου, στην Εθνική Βάση Δεδομένων θα εισέρχονται στοιχεία από σχετικές επιστημονικές έρευνες ενώ θα αξιοποιούνται πρωτοπόρα τεχνολογικά εργαλεία με σκοπό να εφαρμοστούν στο πεδίο, να μετατραπούν δηλαδή σε επιχειρησιακά σενάρια. Πρόκειται να είναι μία διαδικασία δυναμική αλλά και χρονοβόρα καθώς θα εξελίσσεται και θα χτίζεται διαρκώς με νέα δεδομένα και επιστημονικές αναλύσεις.

Τα σύγχρονα συστήματα και τα τεχνολογικά μέσα έγκαιρης προειδοποίησης και καταγραφής κρίσιμων δεδομένων που θα υποστηρίξουν την Εθνική Βάση Δεδομένων αποτελούν δράσεις του Εθνικού Προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», που συνιστά βασικό εργαλείο για τον εκσυγχρονισμό και τη συνολική αναβάθμιση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας στην Ελλάδα. Όπως σημειώνουν μάλιστα πηγές του υπουργείου, η πολιτική ηγεσία του, κινήθηκε από την πρώτη στιγμή για την επικαιροποίηση και την προώθηση της υλοποίησης του «ΑΙΓΙΣ» (απόφαση ΚΥΣΕΑ 12/10/2022).

Για 2η χρονιά στην Ελλάδα το πρόγραμμα προεγκατάστασης Ευρωπαίων Πυροσβεστών

Αξιοποιώντας τα διδάγματα της περσινής αντιπυρικής περιόδου, για δεύτερη χρονιά φέτος πρόκειται να υλοποιηθεί στη χώρα το πρόγραμμα προεγκατάστασης Ευρωπαίων πυροσβεστών. Στο πλαίσιο αυτό, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο αναμένεται να φτάσουν στην Ελλάδα περισσότεροι από 180 Ευρωπαίοι πυροσβέστες από 5 ευρωπαϊκές χώρες και συγκεκριμένα από Βουλγαρία, Γαλλία, Σλοβακία, Ρουμανία και Γερμανία. Οι μονάδες θα προεγκατασταθούν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Αρχαία Ολυμπία και στόχος θα είναι, αφενός η άμεση συνδρομή και παρέμβαση χωρίς να χάνεται πολύτιμος χρόνος για τη μεταφορά των δυνάμεων, αφετέρου η ανταλλαγή τεχνογνωσίας και συνδρομή στην καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών. Μάλιστα, στο πλαίσιο της επέκτασης του προγράμματος, ευρωπαίοι πυροσβέστες θα εγκατασταθούν φέτος και στη Γαλλία και την Πορτογαλία.

Η συνέχιση του προγράμματος αυτού έρχεται να προστεθεί στις ενέργειες της χώρας για την προώθηση της ευρωπαϊκής και περιφερειακής συνεργασίας καθώς, όπως επισημαίνουν στελέχη της Πολιτικής Προστασίας, «από το 2022 η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα της έμπρακτης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης σε θέματα αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών». Παράλληλα, όπως τονίζουν οι ίδιοι κύκλοι, η χώρα, μέσω μιας σειράς δράσεων και πρωτοβουλιών που έχει λάβει η ηγεσία του υπουργείου, συμβάλλει στη διασφάλιση της αποτελεσματικότερης συνεργασίας των ευρωπαϊκών χωρών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας (UCPM) και του rescEU και αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη της περιφερειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, υπό την ομπρέλα UCPM και rescEU. Για την υλοποίηση αυτού του ρόλου εξασφάλισε τεχνική βοήθεια ύψους 1,5 εκατ. Ευρώ από τη Γενική Διεύθυνση Υποστήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Reform). Ήδη, από πέρσι το καλοκαίρι, η Ελλάδα αναδείχθηκε κόμβος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και του rescEU στην ευρύτερη νότιο-ανατολική Μεσόγειο, με την εγκατάσταση ενός ελικοπτέρου βαρέος τύπου, ενώ το ίδιο διάστημα παρείχε συνδρομή μέσω του UCPM/rescEU δυο φορές στη Γαλλία, μια στην Πορτογαλία και τρεις φορές στην Αλβανία, με αποστολή πυροσβεστικών αεροσκαφών.

Επιπλέον, σύμφωνα με πήγες της Πολιτικής Προστασίας, τα τελευταία δύο χρόνια, η Ελλάδα εξελίσσεται σε περιφερειακό πυλώνα και κόμβο συντονισμού της τεχνογνωσίας για την αντιμετώπιση κινδύνων που σχετίζονται με πυρκαγιές, καύσωνες και ξηρασία στη λεκάνη της Μεσογείου, ενώ βρίσκεται σε ετοιμότητα για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας σε όσες χώρες έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές και αιτηθούν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Ειδικότερα, από τον Σεπτέμβριο του 2021 μέχρι και τον Μάρτιο του 2022, η Ελλάδα ανταποκρίθηκε περισσότερες από 25 φορές σε αιτήματα για παροχή συνδρομής που υποβλήθηκαν μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας/rescEU.

Πέρα ωστόσο από τα ευρωπαϊκά σύνορα, η χώρα συνεργάζεται με τις ΗΠΑ για την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας. Τον Οκτώβριο του 2021 η Πολιτική Προστασία συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά ως πυλώνας στον Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας -ΗΠΑ,. Η στενότερη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών είχε ως στόχο να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση, στην πρόληψη, την ετοιμότητα και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένης της πυροπροστασίας, ενώ συμφωνήθηκαν εκπαιδευτικές δράσεις στον τομέα της δασοπυρόσβεσης.

Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου, από τότε και με απόφαση του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστου Στυλιανίδη, ομάδα στελεχών του υπουργείου αλλά και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας έχει μεταβεί σε πολιτείες της Αμερικής, ώστε να συμμετάσχουν σε εντατικές εκπαιδεύσεις για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών .

Παράλληλα πέρα από την ενίσχυση των συνεργασιών σε Ευρώπη και ΗΠΑ για τη μείωση των κινδύνων και την διαχείριση των καταστροφών, προτεραιότητα του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, όπως επισημαίνουν στελέχη του, είναι η αντιμετώπιση των προκλήσεων και επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Για το λόγο αυτό όπως προσθέτουν οι ίδιες πηγές, στόχος είναι η αύξηση της ανθεκτικότητας της χώρας αλλά και οι προληπτικές δράσεις. Στην κατεύθυνση αυτή, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, εδώ και 20 μήνες, δίνεται έμφαση στη μέριμνα για τη συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία στην ετοιμότητα και την αντιμετώπιση των καταστροφών σε συνεργασία με φορείς αλλά και με την τοπική αυτοδιοίκηση.