Ο Κώστας Καραμανλής έσπασε τη σιωπή του για πρώτη φορά μετά την παραίτησή του για την τραγωδία στα Τέμπη και μίλησε σήμερα στη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, η οποία εξετάζει την πορεία και την εξέλιξη των έργων της σύμβασης 717 για την τηλεδιοίκηση – σηματοδότηση των σιδηροδρόμων.
«Η τραγωδία των Τεμπών συγκλόνισε την χώρα μας. Πρωτίστως οφείλουμε να εκφράσουμε την βαθιά μας οδύνη και τα συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων», είπε ξεκινώντας την τοποθέτησή του ο Κώστας Καραμανλής.
Και συνέχισε:
«Έχουμε απέναντί μας τις οικογένειες των θυμάτων και μια κοινωνία που πενθεί και για τον λόγο αυτό έχουμε ιερές υποχρεώσεις. Να αναλάβουμε ο καθένας τις ευθύνες του να πούμε όλη την αλήθεια και να αφήσουμε απέξω μικροκομματικές σκοπιμότητες. Να δούμε με ειλικρίνεια όλα τα λάθη για να μην επαναληφθούν ποτέ. Για όσα αναφέρω θα υπάρξει τεκμηρίωση. Οι περιστάσεις δεν μας επιτρέπουν να μιλάμε χωρίς τεκμηρίωση και να κάνουμε επιλεκτικές επιλογές εγγράφων.
Η σημερινή μου τοποθέτηση είναι η πρώτη μετά την παραίτησή μου. Την ώρα του πένθους σιώπησα αλλά είναι υποχρέωσή μου η πρώτη τοποθέτηση να γίνει εδώ. Όλοι μίλησαν με αίσθημα ευθύνης αλλά πολλοί επένδυσαν στην πολιτική σκοπιμότητα και την δημαγωγία.
Ξεκαθαρίζω ότι λίγες ώρες μετά την τραγωδία παραιτήθηκα γιατί στον τομέα πολιτικής μου εποπτείας συνέβη μια ανείπωτη τραγωδία. Ούτε είχα ούτε έχω κάποια εξάρτηση από κυβερνητική θέση. Παραιτήθηκα ενάντια στην πεπατημένη της πολιτικής πρακτικής να τίθενται σε διαθεσιμότητα ή να ζητούνται παραιτήσεις υφισταμένων. Παραιτήθηκα και το έκανα εκεί από τον τόπο της τραγωδίας. Θα μείνει όμως γράμμα κενό αν δεν γίνει διερεύνηση.
Είναι χρέος μας να φωτιστεί η αλήθεια και σε αυτό το χρέος θέλω να συμβάλλω σε αυτό”.
Ο κ. Καραμανλής αναφερόμενος στην σύμβαση 717 είπε ότι πέρασαν 3 χρόνια προκειμένου να φτάσουμε στην σύνταξη της πρώτης συμπληρωματικής σύμβασης τον Δεκέμβριο του 2017. Εισήχθη προς έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο και εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2018 και ούτε και τότε ξεκίνησε. Το ότι είχε βαλτώσει δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Υπήρξαν καταγγελίες από τον κ. Νίκο Νικολόπουλο και προέκυψε πληθώρα ζητημάτων. Λίγους μήνες αργότερα ανέλαβε η δική μας κυβέρνηση. Τι είχε παραδοθεί; Κατ’ όνομα το 33% του έργου. Ωστόσο η πιστοποίηση, δηλαδή η λειτουργικότητα ήταν στο 18%. Στις 21/12/2016 έγινε η τελευταία παράδοση συστήματος σηματοδότησης. Παραδόθηκε ποσοστό 32% αλλά οι μισοί από αυτούς τους σταθμούς δεν μπορούσαν να τεθούν σε λειτουργία. Υπήρχαν αστοχίες στο παραδοτέο. Επιπλέον μεταξύ 2017 και 2019 το παραδοτέο έργο ήταν μηδενικό. Ούτε ένας σταθμός ανατάχθηκε ούτε ένα κέντρο τηλεδιοίκησης παραδόθηκε. Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για 68% και σήμερα το ανέβασε στο 77% προφανώς εννοούν την κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών. Άλλωστε η κάλυψη ενός συστήματος σηματοδότησης πιστοποιείται από την έκδοση πρωτοκόλλου παράδοσης – παραλαβής μεταξύ ΟΣΕ και ΤΡΕΝΟΣΕ.
Για τις συμβάσεις μίλησε για τον κατακερματισμό ή το λεγόμενο σπάσιμο των εργολαβιών. «Αυτό συνέβη και με την 717. Και δημιουργείται μια Βαβέλ».
«Αναμορφώσαμε το ισχύον πλαίσιο και φτιάξαμε μια ενιαία διαδικασία. Μια σύμβαση, ένας εργολάβος για το έργο.
Πρώτο μας μέλημα ήταν να επανεκκινήσουμε αυτό το έργο.
Περιγράφοντας τι έγινε το 2019 είπε ότι έγιναν όλα τα βήματα εν μέσω δυσκολιών όχι μόνο γιατί ήταν πολύπλοκα τα ζητήματα αλλά επειδή υπήρχαν και οι πρωτογενείς συνθήκες της πανδημίας.
Το 2012 υπογράφηκε η συμπληρωματική σύμβαση με την οποία επανεκκίνησε το έργο.
Όπως είπε, μεταξύ των σταθμών που παραδόθηκαν με το σύστημα της τηλεδιοίκησης ήταν και ο σταθμός της Λάρισας. Παραδόθηκε το Νοέμβριο του 2022 όχι από αυτά που λέμε εμείς εδώ αλλά από το μόνο έγγραφο που το αποδεικνύει. Το πρωτόκολλο διοικητικής παραλαβής. Επίσης, όπως προκύπτει από έγγραφο του ΟΣΕ οι σταθμάρχες υποχρεωτικά πρέπει να χαράσσουν αυτόματα την διαδρομή στον πίνακα τηλεδιοίκησης. Η χειροκίνητη πρέπει να λειτουργεί μόνο όταν δεν λειτουργεί η τηλεδιοίκηση. Οσο επιτρέπουμε να κυκλοφορούν ανυπόστατες φήμες οφείλουμε να απαντήσουμε στις ανακρίβειες και στα ψεύδη. Έχω ξεχωρίσει 5.
Αναφέρουν ότι στον σταθμό Λάρισας δεν υπήρχε τηλεδιοίκησης. Ο σταθμός διέθετε τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης. Χρησιμοποιήθηκε έως τις 22.12 της 28ης φεβρουαρίου. Ήταν σε λειτουργία μια ώρα και κάτι πριν το δυστύχημα».
Εξηγώντας για ποιον λόγο λειτουργούσε αυτό καταγράφηκε στο μαύρο κουτί του συστήματος. Επαναχρησιμοποιήθηκε την επομένη και φάνηκε ότι λειτουργούσε σωστά. Ο σταθμάρχης και μπορούσε και έπρεπε να το πράξει ηλεκτρονικά και δυστυχώς δεν το έκανε το έπραξε χειροκίνητα. Και επειδή λειτουργούσε το σύστημα θα μπορούσε να το δει.
Δεύτερον, λέγεται ότι αν είχε ολοκληρωθεί το ETCS θα είχε αποτραπεί το δυστύχημα. Ούτε αυτό ισχύει. Στην περίπτωση αυτή ο σταθμάρχης το παρέκαμψε και το έκανε χειροκίνητα. Από την στιγμή που παρέκαμψε την τηλεδιοίκηση όποιο σύστημα και αν υπήρχε δεν θα λειτουργούσε γιατί θα το απενεργοποιούσε η εντολή του σταθμάρχη.
Και το ETCS και την σηματοδότηση θα μπορούσε να έχει απενεργοποιηθεί από τον ίδιο τον σταθμάρχη. Όλα τα συστήματα ακόμα και τα πιο άρτια καταλήγουν στους ανθρώπους που τα χειρίζονται ή καταλήγουν να μην τα χειρίζονται.
Για το GSMR την ραδιοκάλυψη και ότι δεν υπήρχε γιατί θα είχε προληφθεί το κακό είπε ότι όσοι το λένε παραλείπουν να πουν ότι υπήρχε η απαραίτητη αξιολόγηση και πιστοποίηση. Σημείωσε ακόμα ότι το σύστημα αυτό είναι αυτό μέσω του οποίου έγιναν οι διάλογοι ανάμεσα σε σταθμούς που ακούσαμε στα δελτία ειδήσεων.
Για τον Πύργο Ελέγχου υπέθεσε ότι εννοούν το κέντρο της οδού Καρόλου. Αυτό το άτυπο κέντρο λειτουργεί και σήμερα αλλά χωρίς εκπροσώπους της Hellenic Train. Σκοπός του είναι η παρακολούθηση των δρομολογίων για τις καθυστερήσεις. Αυτό δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένα κέντρο τηλεφωνικής παρακολούθησης των δρομολογίων.
Για το ότι έως το 2019 υπήρχε και δεύτερος σταθμάρχης αλλά το κατάργησε η ΝΔ ο κ. Καραμανλής κατέθεσε βάρδιες με έναν σταθμάρχη από το 2017. Την κρίσιμη νύχτα θα έπρεπε να υπήρχαν άλλοι δυο σταθμάρχες οι οποίοι δυστυχώς έφυγαν νωρίτερα. Οι δικλείδες ασφαλείας υπήρχαν αλλά δεν επαρκούσαν, όπως τα πρωτόκολλα για το πως έπρεπε να γίνουν οι αναγγελίες για τα δρομολόγια μεταξύ σταθμαρχών και μηχανοδηγών και το γεγονός ότι θα μπορούσε να δει ο σταθμάρχης ότι επί 12 λεπτά το τρένο ήταν σε λάθος πορεία.
Ο κ. Καραμανλής μίλησε για την δήθεν όπως είπε υποχρηματοδότηση του ΟΣΕ από τη ΝΔ. Ο ΟΣΕ επι 10 χρόνια λάμβανε 45 εκατ. και πρόσφατα έφτασε τα 75 εκατομμύρια ευρώ, είπε και πρόσθεσε: «Προβλέφθηκαν 270 εκατ για την αναβάθμιση των υποδομών του σιδηροδρόμου. Για την υποστελέχωση από το 2017 ο αριθμός έβαινε μειούμενος. Αυτό άλλαξε το 2022. Ουδείς είχε προνοήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση να προχωρήσει τις διαδικασίες προσλήψεων. Εμείς το πράξαμε».
Διερωτήθηκε την περίοδο 2015 – 2019 πόσες προλήψεις έγιναν και απάντησε: Μόλις 24 εκ των οποίων οι 13 ήταν σταθμάρχες. Και ενδιάμεσα έγιναν κινήσεις και προσλάβαμε άλλους 200 με δελτίο παροχής υπηρεσιών. Από το 2022 ο αριθμός τους άρχισε να αυξάνεται. Ο κ. Καραμανλής είπε ακόμα ότι σε μια τόσο οδυνηρή στιγμή για την κοινωνία πρέπει να συμφωνήσουμε στα πραγματικά γεγονότα.
Για την σύμβαση με την Hellenic Train είπε: Το 2017 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να διαγράψει από την ΤΡΕΝΟΣΕ χρέη 200 εκατομμυρίων και να πουλήσει την ΤΡΕΝΟΣΕ αντί 45 εκατομμυρίων. Εμείς το 2022 υποχρεώσαμε την ΤΡΕΝΟΣΕ πλέον Hellenic Train να κάνει επενδύσεις που φτάνουν τα 600 εκατομμύρια ευρώ.
Ποτέ στην ζωή μου δεν κρύφτηκα και ποτέ δεν δίστασα να αναλάβω τις ευθύνες μου. Μιλάμε για φορείς του δημοσίου με παθογένειες ετών. Προσπαθήσαμε να τις αναδιαμορφώσουμε αλλά οι παθογένειες 10ετιων χρειάζονται χρόνια για να εκριζωθούν. Θα ήμουν ανειλικρινής αν έλεγα ότι δεν έχω μερίδιο ευθύνης. Οι λογικές όταν δεν έχουν κάποιοι κανένα λάθος είναι λογικές του χθες.
