Ο επικεφαλής της εταιρείας μισθοφόρων Wagner ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν, συμφώνησε να εγκαταλείψει τη Ρωσία και να εγκατασταθεί στη Λευκορωσία, δυνάμει συμφωνίας που ανακοινώθηκε από το Κρεμλίνο, αφού τερμάτισε την ανταρσία των χιλιάδων βαριά οπλισμένων πολεμιστών του, που χαρακτηρίστηκε η σοβαρότερη απειλή για τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν τα 23 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, ο Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε αργά χθες (24.6.2023) βράδυ ότι η ποινική έρευνα σε βάρος του κ. Πριγκόζιν για την ένοπλη ανταρσία του εναντίον της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας θα μπει στο αρχείο και ότι θα επιτραπεί ο ολιγάρχης που μετατράπηκε σε πολέμαρχο να εγκατασταθεί στη λευκορωσική επικράτεια.
Ο ρωσικός στρατός (1,5 εκατ. μέλη) τέθηκε σε συναγερμό εξαιτίας της ανταρσίας, που κράτησε περίπου ένα 24ωρο· κατά τη διάρκειά της, μισθοφόροι του κ. Πριγκόζιν κυρίευσαν το στρατιωτικό αρχηγείο στη Ροστόφ, κέντρο διοίκησης-κλειδί όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ χιλιάδες εξ αυτών κίνησαν για τη Μόσχα με οχηματοπομπή — εγείροντας το φάσμα εμφυλίου πολέμου και προσελκύοντας την προσοχή του κόσμου ολόκληρου.
Πλησίασαν τη Μόσχα
Η ένοπλη στάση των μισθοφόρων τερματίστηκε όσο ξαφνικά άρχισε, ενώ οι εμπειροπόλεμοι μαχητές απείχαν μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από τη ρωσική πρωτεύουσα, μετά τη μεσολάβηση του Μινσκ για να τερματιστεί η κρίση.
Οι δυνάμεις της Wagner αποχώρησαν από τη Ροστόφ στον Ντον κι επέστρεφαν στα στρατόπεδα τους χθες βράδυ, δήλωσε σήμερα ο περιφερειάρχης Βασίλι Γκόλουμπεφ στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Ο ρόλος της Λευκορωσίας
Ο Λευκορώσος πρόεδρος Αλεξάντρ Λουκασένκο έχει προσωπική σχέση με τον Γεβγκένι Πριγκόζιν εδώ και είκοσι χρόνια.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Πεσκόφ, σε τηλεφωνική συνδιάλεξή του με τον Λευκορώσο πρόεδρο ο κ. Πούτιν εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για τη μεσολάβηση και τη συμφωνία με την οποία παραχωρείται άσυλο στη Λευκορωσία στον κ. Πριγκόζιν, τονίζοντας πως επέτρεψε να αποφευχθεί αιματοχυσία.
Χθες το πρωί, σε έκτακτο διάγγελμά του, ο κ. Πούτιν διεμήνυε πως οι «προδότες» οι οποίοι στασίασαν θα «τιμωρούνταν», κάνοντας λόγο για «πισώπλατη μαχαιριά».
Μολαταύτα, βάσει της συμφωνίας, οι μαχητές και οι διοικητές της Wagner δεν θα αντιμετωπίσουν διώξεις, εν μέρει λόγω των υπηρεσιών τους στα μέτωπα της Ουκρανίας, σύμφωνα με τον κ. Πεσκόφ.
Ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας δεν διευκρίνισε εάν η συμφωνία προβλέπει και άλλες παραχωρήσεις.
«Οι φάλαγγές μας κάνουν αναστροφή κι επιστρέφουν στα στρατόπεδα εκστρατείας, στην αντίθετη κατεύθυνση», ανέφερε ο κ. Πριγκόζιν σε ηχητικό μήνυμα που μεταφορτώθηκε στην πλατφόρμα Telegram.
Ως χθες βράδυ «ούτε σταγόνα αίμα των μαχητών μας» δεν είχε χυθεί, διαβεβαίωσε, όμως «ερχόταν η στιγμή που θα χυνόταν το δικό μας αίμα» κι αυτός ήταν ένας από τους λόγους που αποφάσισε να τερματίσει την ανταρσία.
Χθες το πρωί, ορκιζόταν πως ο ίδιος και οι 25.000 μαχητές του ήταν «έτοιμοι να πεθάνουν».
Άγνωστο ποια ήταν τα σχέδια του Πριγκόζιν
Δεν είναι σαφές ποια είναι τα σχέδια του κ. Πριγκόζιν, 61 ετών, που εξασφάλισε δισεκατομμύρια χάρη σε συμβάσεις που υπέγραψε με το ρωσικό δημόσιο.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου είπε εξάλλου πως δεν είναι ενήμερος για καμιά μεταβολή της στάσης του προέδρου Πούτιν έναντι του υπουργού Άμυνας, του Σεργκέι Σοϊγκού, που ο αρχηγός του κράτους λέει πως περιβάλλει με την εμπιστοσύνη του.
Ο υπουργός ήταν ο βασικός στόχος των ολοένα συχνότερων ξεσπασμάτων οργής του κ. Πριγκόζιν το τελευταίο διάστημα.
Ο ιδρυτής της Wagner κατηγορούσε τον κ. Σοϊγκού και τον Βαλερί Γκεράσιμοφ, κορυφαίο επιτελάρχη του ρωσικού στρατού, για ανικανότητα και σειρά αποτυχιών και ηττών στην Ουκρανία.
Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και η ανταρσία
Η δημόσια σύγκρουση του επιχειρηματία με τη ρωσική στρατιωτική ηγεσία πήρε δραματική τροπή προχθές Παρασκευή, όταν ο κ. Πριγκόζιν κατήγγειλε πως ο τακτικός στρατός εξαπέλυσε επιθέσεις εναντίον των δυνάμεών του, καταφέρνοντάς τους βαριές απώλειες.
Η Wagner έχει διαδραματίσει καίριο ρόλο στον πόλεμο που εξαπέλυσε η Μόσχα εισβάλλοντας στην Ουκρανία πριν από 16 μήνες, ιδίως στην κατάληψη της πόλης Μπαχμούτ, έπειτα από σφοδρές μάχες που κράτησαν χονδρικά έναν χρόνο. Οι μισθοφόροι της ήταν συχνά αιχμή του δόρατος, με υποστήριξη από τον επαγγελματικό στρατό.
Μετά την επίθεση εναντίον των μισθοφόρων του, που το ρωσικό υπουργείο Άμυνας διέψευσε κατηγορηματικά πως εξαπολύθηκε από τον ρωσικό στρατό, ο επικεφαλής της Wagner διεμήνυσε πως θα έκανε «πορεία για τη δικαιοσύνη» ως τη Μόσχα, πως θα «τιμωρούσε» τους υπεύθυνους.
Χιλιάδες μισθοφόροι του είχαν διανύσει περίπου τη μισή διαδρομή, είχαν φθάσει στη Λίπετσκ χθες το απόγευμα, προτού διαταχθούν να γυρίσουν πίσω.
Στη Μόσχα και σε άλλες περιοχές της Ρωσίας λαμβάνονταν έκτακτα μέτρα, με χιλιάδες στρατιώτες να αναπτύσσονται και να ετοιμάζονται για μάχη.
Ωστόσο τις πρώτες πρωινές ώρες ανακοινώθηκε πως όλα τα περιοριστικά μέτρα αίρονται, αφού έλαβε τέλος η «ένοπλη ανταρσία».
Η αλλαγή στάσης του Πούτιν
Μετά το διάγγελμα του Βλαντίμιρ Πούτιν χθες το πρωί, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν απέρριψε τον χαρακτηρισμό του «προδότη»: «ο πρόεδρος κάνει πολύ σοβαρό λάθος», αντέτεινε, «είμαστε πατριώτες».
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο ιδρυτής της Wagner, που φερόταν ως τώρα να είναι άνθρωπος της απόλυτης εμπιστοσύνης του ρώσου προέδρου, τον αψήφησε ανοικτά.
Η Μόσχα δεν έχει δημοσιοποιήσει ως αυτό το στάδιο κανέναν επίσημο απολογισμό των θυμάτων της «ένοπλης στάσης» της Wagner. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν πληροφορίες ιδίως για καταρρίψεις όχι λιγότερων από έξι ρωσικών στρατιωτικών ελικοπτέρων με MANPADS (σ.σ. φορητούς αντιαεροπορικούς πυραύλους) και αυτοκινούμενα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας των μισθοφόρων της Βάγκνερ.
