Πολλές απόψεις έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί για την υγεία, οι οποίες σχετίζονται άλλες με το πόσο σημαντική είναι η άσκηση στη ζωή μας και τον έλεγχο του άγχους και άλλες με τις ξεχωριστές κληρονομικές προδιαγραφές που έχει ο καθένας μας από τη στιγμή της γέννησής του. Αν και καθένας από αυτούς τους παράγοντες παίζει σημαντικό ρόλο στη γενική μας υγεία, ένα σημαντικό μέρος των επιστημονικών ευρημάτων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο βασικός περιβαλλοντολογικός παράγοντας που επηρεάζει δραστικά την υγεία μας είναι η διατροφή.
Όλος ο δυτικός κόσμος βομβαρδίζεται από διαφημίσεις που αφορούν μαγικές δίαιτες, οι οποίες υπόσχονται να μας κάνουν πιο αδύνατους, πιο ελκυστικούς
και πιο δυνατούς. Οι προτιμήσεις μας μπορούν να κινηθούν από τις δίαιτες υψηλής πρωτεΐνης, οι οποίες υπόσχονται ταυτόχρονα απώλεια βάρους και ενδυνάμωση των μυών, έως τις χορτοφαγίες, που ξεχωρίζουν τις τροφές σε καλές και κακές και υποστηρίζουν ότι ορισμένα «γκρουπ τροφών» έχουν ευεργετική δύναμη, ενώ άλλα υπονομεύουν την καλή μας υγεία.
Τα τελευταία χρόνια, η διατροφή έχει γίνει η αιτία για το καμπανάκι του κινδύνου, μια και ακούμε ότι περίπου όλα όσα τρώμε προκαλούν καρκίνο ή καρδιοαγγειακά προβλήματα ή κάποια υψηλής σοβαρότητας πάθηση. Ένα εύλογο ερώτημα στο οποίο καλούμαστε να απαντήσουμε είναι πώς καταφέραμε και επιζήσαμε στους αιώνες που προηγήθηκαν χωρίς τη βοήθεια όλων αυτών των ειδικών διατροφών, των συμπληρωμάτων διατροφής (βιταμίνες, μέταλλα κ.λπ.) και χωρίς όλα αυτά τα «μαγικά» φαγητά που έχουμε σήμερα.
Με την πληθώρα των πληροφοριών που δεχόμαστε από υπεύθυνους αλλά και ανεύθυνους δεν πρέπει να μας παραξενεύει το γεγονός ότι οι περισσότεροι Έλληνες έχουν απόλυτη σύγχυση για το πώς πρέπει να τρώνε.
Η διατροφή μας, όπως και οι άλλοι περιβαλλοντολογικοί παράγοντες, έχουν
αλλάξει σημαντικά από το μακρινό παρελθόν. Οι πρωτόγονοι δεν μπορούσαν να
κάνουν λάθος επιλογές, αφού τα διαθέσιμα φαγητά και φρέσκα ήταν και απόλυτα φυσικά, αλλά και αρκετά για να καλύψουν τις φυσικές τους ανάγκες.
Το πρόβλημα, ασφαλώς, είναι πολύ διαφορετικό σήμερα. Τα φυσικά φαγητά είναι διαθέσιμα, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, ωστόσο οι επιλογές μας λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης έχουν αλλάξει.
Έτσι, έχουμε αφαιρέσει τα φυσικά και φρέσκα φαγητά από τη διατροφή μας και τα έχουμε αντικαταστήσει με υπερ-επεξεργασμένα προϊόντα, τα οποία ασφαλώς συνιστούν λανθασμένη επιλογή.
Και αυτό συμβαίνει, γιατί το βασικό μας κριτήριο έχει φτάσει να είναι αποκλειστικά και μόνο η ευκολία και η γεύση. Για παράδειγμα, όταν είμαστε στο χώρο εργασίας και θέλουμε να κάνουμε διάλειμμα, είναι βολικό να επιλέξουμε μια σοκολάτα ή μια τυρόπιτα για να ικανοποιήσουμε την πείνα μας, ενώ θα μπορούσε η επιλογή μας να είναι ένα φρέσκο μήλο.
Αναμφισβήτητα, η διαφήμιση παίζει σημαντικό ρόλο, αφού τις περισσότερες
φορές μεταβιβάζει λανθασμένα μηνύματα και πληροφορίες, όπως ότι η ζάχαρη
εξασφαλίζει την απαιτούμενη ενέργεια για τις καθημερινές μας δραστηριότητες
ή, ότι τα δημητριακά είναι το κατάλληλο πρωινό για τα παιδιά, ακόμα κι αν τα
περισσότερα είναι υπερ-επεξεργασμένα, γεμάτα ζάχαρη και χωρίς ίχνος κυτταρικών ινών.
Παρόλο που το πρόβλημα γίνεται άμεσα αντιληπτό, η πραγματικότητα είναι ότι
οι βλαπτικές επιλογές για την υγεία μας είναι σήμερα πιο βολικές, νόστιμες αλλά
και πολυδιαφημιζόμενες. Ωστόσο, είναι στη διακριτική ευχέρεια του καθενός μας
να δείξει λίγο περισσότερο ενδιαφέρον για τον εαυτό του και να φροντίσει με
μεγαλύτερο δυναμισμό και συνειδητότητα για την υγεία του.
Γιώργος Μουλίνος
M.Sc – PhD Φυσιολογίας
της Άσκησης & της Διατροφής
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής
Φυσικοθεραπευτής
M.Sc – PhD Αθλητιατρική