Ο επικεφαλής της ρωσικής ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας Βάγκνερ, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, 62 ετών, που προχώρησε σε εξέγερση επικεφαλής των μισθοφόρων του εναντίον της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας τον Ιούνιο προτού τη ματαιώσει, ο κυριότερος στρατιωτικός ηγέτης της εταιρείας του, ο Ντμίτρι Ούτκιν, και άλλοι οκτώ επιβάτες σκοτώθηκαν όταν συνετρίβη δικινητήριο ιδιωτικό αεροσκάφος Embraer στη Ρωσία χθες Τετάρτη.
Η ρωσική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας Ροσαβιάτια επιβεβαίωσε πως ο Γεβγκένι Πριγκόζιν και ο Ντμίτρι Ούτκιν επέβαιναν στο ιδιωτικό τζετ, που εκτελούσε πτήση από η Μόσχα προς την Αγία Πετρούπολη και κατέπεσε στην περιφέρεια Τβερ, χωρίς να επιζήσει κανείς.
Το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι δεν υπήρξαν θύματα στο έδαφος.
Ο κατάλογος των επιβατών που δημοσιοποίησε η Ροσαβιάτια περιλάμβανε τα ονόματα του Γεβγκένι Πριγκόζιν, του Ντμίτρι Ούτκιν, καθώς και αυτό του Βαλερί Τσεκάλοφ, του επικεφαλής της ασφάλειας του ηγέτη της εταιρείας μισθοφόρων.
Στο αεροσκάφος «επέβαιναν δέκα άνθρωποι, ανάμεσά τους τρία μέλη του πληρώματος. Κατά τις πρώτες πληροφορίες, όλοι οι επιβαίνοντες στο αεροσκάφος είναι νεκροί», ανέφερε νωρίτερα μέσω Telegram το ρωσικό υπουργείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Καταστάσεων.
Κατά την ίδια πηγή, το αεροσκάφος Embraer Legacy συνετρίβη κοντά στο χωριό Κουζένκινα, στην περιφέρεια Τβερ, βορειοδυτικά της Μόσχας.
Βίντεο, την αυθεντικότητα των οποίων το Γαλλικό Πρακτορείο σημειώνει πως δεν έχει μπορέσει να επαληθεύσει μέχρι στιγμής, μεταφορτώθηκαν σε λογαριασμούς στην πλατφόρμα Telegram, και δείχνουν φλεγόμενα συντρίμμια σε χωράφι, ή ακόμη αεροσκάφος να πέφτει από τον ουρανό. Σύμφωνα με ένα κανάλι στην πλατφόρμα, ακούστηκαν «εκρήξεις» προτού συντριβεί το αεροσκάφος. Σύμφωνα με δεύτερο -το Grey Zone, το οποίο φέρεται να έχει σχέσεις με τη Βάγκνερ-, το αεροσκάφος καταρρίφθηκε.
Οι πληροφορίες αυτές είναι αδύνατο να επιβεβαιωθούν με ανεξάρτητο τρόπο.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο των υπηρεσιών πρώτων βοηθειών που επικαλέστηκε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, ως αργά το βράδυ είχαν ανασυρθεί οκτώ πτώματα. Το TASS έκανε λόγο για επτά.
Διενεργείται έρευνα για «παραβίαση των κανόνων ασφαλείας των αεροπορικών μεταφορών». Ομάδα έρευνας «εστάλη επιτόπου (…) για να εξακριβώσει τα αίτια του δυστυχήματος», σύμφωνα με ανακοίνωση της ρωσικής επιτροπής έρευνας (σ.σ. εισαγγελίας).
Σύμφωνα με τη Ροσαβιάτια, το αεροσκάφος ανήκε στην εταιρεία MNT-Aero, η οποία ειδικεύεται στις αεροπορικές μεταφορές επιχειρηματιών.
Ο Πούτιν εξαίρει τους στρατιώτες
Ενώ οι επιχειρήσεις συνεχίζονταν, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν εκφώνησε ομιλία με την ευκαιρία της 80ής επετείου από τη μάχη του Κουρσκ, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, πηγαίνοντας σε αυτή την περιφέρεια της νοτιοδυτικής Ρωσίας, που γειτονεύει με την Ουκρανία.
Χωρίς να αναφερθεί στη συντριβή, ο κ. Πούτιν εξήρε την «αφοσίωση» και την «πίστη» των ρώσων στρατιωτικών στην Ουκρανία, που «πολεμούν με θάρρος και αποτελεσματικότητα».
Ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχάιλο Ποντολιάκ δεν έχει καμιά αμφιβολία ότι ο Γεβγκένι Πριγκόζιν εξοντώθηκε από το Κρεμλίνο.
«Η θεαματική εξόντωση του Πριγκόζιν και του διοικητή της Βάγκνερ δυο μήνες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος είναι μήνυμα του Πούτιν προς τις ρωσικές ελίτ ενόψει των εκλογών του 2024», ανέφερε μέσω X (του πρώην Twitter), προσθέτοντας πως ο κ. Πούτιν «δεν συγχωρεί κανέναν».
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν από την πλευρά του είπε πως δεν θα τον «εξέπληττε» ο πιθανός θάνατος του επικεφαλής της Βάγκνερ.
«Ελάχιστα πράγματα γίνονται στη Ρωσία χωρίς να το ξέρει ο Πούτιν», είπε.
Η επικεφαλής της εξόριστης λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τσιχανούφσκαγια έκρινε πως ο Γεβγκένι Πριγκόζιν ήταν «δολοφόνος» που «δεν θα λείψει σε κανέναν».
Εξέφρασε την ελπίδα της μέσω X πως ο θάνατός του θα σημάνει τον τερματισμό «της παρουσίας της Βάγκνερ στη Λευκορωσία», χώρα που συγκαταλέγεται στους κυριότερους συμμάχους της Μόσχας.
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, που για χρόνια θεωρείτο άνθρωπος του κύκλου του Βλαντίμιρ Πούτιν, μετατράπηκε σε «προδότη» όταν στασίασε τον Ιούνιο εναντίον του επικεφαλής του γενικού επιτελείου Βαλερί Γκεράσιμοφ και του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σαϊγκού και μαζί με τους άνδρες του πήγε να «καταλάβει» το αρχηγείο του ρωσικού στρατού στον Ροστόφ στον Ντον (νότια), προτού μισθοφόροι του κινηθούν προς τη Μόσχα.
Ο κ. Πούτιν είχε μιλήσει για «προδοσία» και κίνδυνο «εμφυλίου πολέμου» λόγω «υπέρμετρης φιλοδοξίας», χωρίς ποτέ να προφέρει το όνομά του.
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν τερμάτισε αυτή την ανταρσία, εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, πολύ γρήγορα. Ματαιώθηκε την 24η Ιουνίου, δυνάμει συμφωνίας που προέβλεπε τη μετεγκατάστασή του στη Λευκορωσία, ενώ στους μαχητές του προσφέρθηκε η επιλογή να πάνε μαζί του, να ενταχθούν στον ρωσικό στρατό, ή να επανέλθουν στην πολιτική ζωή.
Βίντεο στην Αφρική
Τη Δευτέρα, κυκλοφόρησε βίντεο του επικεφαλής της Βάγκνερ από κανάλια στο Telegram, στο οποίο διαβεβαίωνε πως βρίσκεται στην Αφρική. Σε τοπίο με φόντο την έρημο, κρατώντας τουφέκι εφόδου στα χέρια, έλεγε πως «εργάζεται» για «κάνει τη Ρωσία ακόμη πιο μεγάλη σε όλες τις ηπείρους» και «την Αφρική ακόμα πιο ελεύθερη».
Μετά την εξέγερση, μέρος των μισθοφόρων της Βάγκνερ πήγε στη Λευκορωσία με αποστολή την εκπαίδευση μονάδων του στρατού.
Για λόγους που ουδέποτε εξηγήθηκαν, ο επικεφαλής της Βάγκνερ έμοιαζε να έχει τη δυνατότητα να κινείται ελεύθερα στη Ρωσία, παρά το καθεστώς παρία που είχε πλέον. Συμμετείχε μερικές ημέρες μετά την εξέγερση σε συνεδρίαση στο Κρεμλίνο.
Στην Ουκρανία, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν είχε διακριθεί στη μακρά και πολυαίμακτη μάχη της Μπαχμούτ (ή Αρτιόμοβσκ όπως την έλεγε εκείνος, χρησιμοποιώντας τη σοβιετική ονομασία της), στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Οι άνδρες του, πολλοί από τους οποίους είχαν στρατολογηθεί σε φυλακές, την κατέλαβαν τον Μάιο, αφού υπέστησαν πολύ βαριές απώλειες. Ο ίδιος ο επικεφαλής της Βάγκνερ χαρακτήριζε την πόλη «μηχανή του κιμά».
Σε ακριβώς αυτή τη μάχη οφειλόταν η διένεξή του με τη ρωσική στρατιωτική ηγεσία. Την κατηγόρησε για ανικανότητα και κατήγγειλε πως δεν δίνονταν στους μισθοφόρους του επαρκείς ποσότητες πυρομαχικών, ειδικά του πυροβολικού.
Η Βάγκνερ έχει δράσει σε χώρες της Αφρικής, ιδίως στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στο Μαλί, στη Λιβύη.
Τον Ιούλιο, ο πρόεδρος Πούτιν είπε πως πρότεινε στους άνδρες της Βάγκνερ να υπηρετήσουν υπό τη διοίκηση κάποιου άλλου, αξιωματικού του τακτικού στρατού, αλλά ο επικεφαλής τους αρνήθηκε αυτή την προσφορά.