Την παραμονή της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στις μειονοτικές περιοχές της Βορείου Ηπείρου, ο Πρόεδρος της Αλβανίας, Μπαϊράμ Μπεγκάι, προχώρησε σε μία ακραία πρόκληση, κατά την επίσκεψή του στον μειονοτικό δήμο Φοινίκης, που κατοικείται από ομογενείς.
Σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα της επίσκεψης, ο Μπεγκάι, θα επισκεπτόταν αρχικά το Δημαρχείο Φοινίκης, όπου θα τον υποδεχόταν επισήμως ο δήμαρχος Χρήστος Κίτσος. Η αυτοκινητοπομπή όμως, δε σταμάτησε στο δημοτικό μέγαρο, επειδή ο Αλβανός πρόεδρος φέρεται να ενοχλήθηκε από την ελληνική σημαία που είναι αναρτημένη στον προαύλιο χώρο, δίπλα στις σημαίες της Αλβανίας και της Ε.Ε.
Ο δήμος Φοινίκης, είναι επίσημα αναγνωρισμένος ως «μειονοτικός» από τις αλβανικές Αρχές, με δικαίωμα των ομογενών να αναρτούν ελεύθερα τα εθνικά τους σύμβολα, να κάνουν χρήση της ελληνικής γλώσσας στη διοίκηση κ.ά.
Οι προκλήσεις συνεχίστηκαν και στην κεντρική πλατεία του μειονοτικού χωριού Αλύκο, όπου υπάρχει το μνημείο των ομογενών Μάσσιος, Ράφτη, Κώτση και Μήτρου που τον Δεκέμβριο του 1990 δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ από Αλβανούς στρατιώτες, όταν επιχείρησαν να διαφύγουν στην Ελλάδα. Με Προεδρικό Διάταγμα το 1994, η Αλβανία χαρακτήρισε τους τέσσερις νέους «Μάρτυρες της Δημοκρατίας».
Όπως φαίνεται, τη μνήμη τους και την εθνική καταγωγή τους, δεν τίμησε, αλλά ούτε σεβάστηκε ο Αλβανός πρόεδρος που συνοδοί του απαίτησαν από τους αστυνομικούς να μην υπάρχει ελληνική σημαία δίπλα από το μνημείο, όπως και έγινε.
Η ενέργεια αυτή εξόργισε κατοίκους και μαθητές του σχολείου, που νωρίτερα συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του χωριού για να υποδεχθούν τον Πρόεδρο της Αλβανίας, που αποχώρησαν διαμαρτυρόμενοι για την προσβολή από το σημείο.
Μετά την εξέλιξη αυτή, ο δήμαρχος Χρήστος Κίτσιος, ματαίωσε την τελετή και δεν υπήρξε κατάθεση στεφάνου από τον Μπεγκάϊ, στο μνημείο των τεσσάρων ομογενών.
Σύμφωνα με στελέχη της ελληνικής μειονότητας ο Αλβανός πρόεδρος δεν φαίνεται να γνωρίζει πως στους δήμους της Ε.Ε.Μ -με βάση το νόμο περί μειονοτήτων- πρέπει να κυματίζει και η ελληνική σημαία έξω από τα δημόσια κτήρια. Οι ίδιοι, τονίζουν, πως ο Μπαϊράμ Μπεγκάι «θα πρέπει να λειτουργεί ως ενωτικός θεσμικός παράγοντας και όχι ως πρώην στρατιωτικός με εθνικιστική λογική».
Το περιστατικό σχολίασε ο πρώην πρόεδρος της Ομόνοιας Λεωνίδας Παππάς, ο οποίος μετά την προκλητική ενέργεια του Αλβανού προέδρου αρνήθηκε να παρακαθίσει σε γεύμα του Μπεγκάϊ με «διανοούμενους» -σύμφωνα με την ανακοίνωση- της ελληνικής μειονότητας.
Η ανάρτηση του κ. Παππά:
Εξέλαβα ως τιμητική την πρόσκληση από τον Πρόεδρο της Αλβανικής Δημοκρατίας να συμμετέχω σε γεύμα που θα παρέθετε ο ίδιος σήμερα το μεσημέρι με διανοούμενους (εντός η εκτός εισαγωγικών) της Ελληνικής Μειονότητας.
Τελικά αρνήθηκα να συμμετέχω γιατί θεωρώ προσβλητική την συμπεριφορά του απέναντι στην πιο νομοταγή κοινότητα αυτής της χώρας.
Το πρωτόκολλο της επίσκεψης του Π.τ.Δ Bajram Bekaj προέβλεπε τα ακόλουθα:
1. Επίσκεψη στο Δημαρχείο Φοινίκης
2. Επίσκεψη στον Αρχαιολογικό Πάρκο της Φοινίκης
3. Κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο των Τεσσάρων Μαρτύρων της Δημοκρατίας στην πλατεία του Αλύκου- αναγνωρισμένοι με Προεδρικό Διάταγμα (1994)
4. Γεύμα με διανοούμενους της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας
Η Προεδρική ακολουθία , παράκαμψε την επίσκεψη στο δημαρχείο, χωρίς να δοθούν επίσημα εξηγήσεις αλλά όπως μας μεταφέρθηκε ο Πρόεδρος απαίτησε να αφαιρεθεί η Ελληνική Σημαία που είναι πάντα αναρτημένη στο κτήριο του δημαρχείου μαζί με την Αλβανική καθώς είναι από τους αναγνωρισμένους δήμους της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.
Κάτοικοι του χωριού Αλύκου και μαθητές του σχολείου με παραδοσιακές ενδυμασίες συγκεντρώθηκαν στην πλατεία για να υποδεχθούν τον Πρόεδρο. Κάποια στιγμή είδαμε με έκπληξη την Δημοτική Αστυνομία να αφαιρεί την αλβανική και ελληνική σημαία από το μνημείο. Όπως ήταν αναμενόμενο αυτό προκάλεσε αναβρασμό στους παραβρισκόμενους. Οι γονείς πήραν τα παιδιά τους αρνούμενοι να τιμήσουν έναν πρόεδρο που δεν σέβεται τα αναγνωρισμένα από το ίδιο το αλβανικό κράτος σύμβολα μας.
Στο άγριο πολιτικό κλίμα της Αλβανίας η Εθνική Ελληνική Μειονότητα ήταν και παραμένει υπόδειγμα νομιμότητας. Δεν ανέχεται όμως να προσβάλλονται τα δικά της σύμβολά και κεκτημένα όπως αυτά απορρέουν από το Σύνταγμα της χώρας, τη Σύμβαση Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλες Διεθνείς Συμβάσεις.