Από γάτες και γατάκια έως λούτρινα ζωάκια αλλά και emojis, η έκθεση “Cute”, που ξεκινάει αύριο στο Somerset House του Λονδίνου, προσκαλεί τους ενδιαφερόμενους να συλλογιστούν την επιρροή του «χαριτωμένου» στην καθημερινή ζωή μας, ένα κόνσεπτ πιο πλούσιο και περίπλοκο απ’ όσο μοιάζει σε μια πρώτη ματιά.
Την παραμονή της έναρξης της έκθεσης για το κοινό, το κέντρο τέχνης, που βρίσκεται στις όχθες του Τάμεση, υποδέχθηκε τους πρώτους επισκέπτες: influencers που φορούσαν γιαπωνέζικες σχολικές στολές, φορέματα “Hello Kitty” ή σκουφάκια Pikachu, οι οποίοι επιδόθηκαν σε ένα παιχνίδι με το φωτογραφικό φακό προς τέρψιν των χιλιάδων ακολούθων τους.
Με έργα τέχνης, αλλά επίσης και πολλά βίντεο, βιντεοπαιχνίδια ή «memes», που διαμοιράστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το λονδρέζικο μουσείο στοχεύει να παρουσιάσει μια κουλτούρα κυρίως ψηφιακή, που εξαπλώθηκε στον κόσμο με την έκρηξη του διαδικτύου.
Η πρώτη αίθουσα της έκθεσης “Cute” είναι αφιερωμένη αποκλειστικά στις γάτες, που πρωταγωνιστούν στο διαδίκτυο, και αντιπαραθέτει μαυρόασπρες φωτογραφίες με γάτες που χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα με φουτουριστικά πορτρέτα από τα συμπαθητικά αυτά τετράποδα που δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Λίγο πιο πέρα, ένα κολάζ με σγουρομάλλικα χερουβίμ της Αναγέννησης, τα πρώτα «χαριτωμένα μωρά» στην ιστορία της τέχνης, αναμεμειγμένα με λούτρινα ζωάκια, μάνγκα και εμβληματικές μορφές της κουλτούρας kawaii, που εμφανίστηκε τον 20ο αιώνα στην Ιαπωνία και μεταφράζεται ως «χαριτωμένος» ή «αξιαγάπητος».
Αυτό το κόνσεπτ του «γλυκούλη» είναι τόσο τεράστιο που ακόμη και η Κλερ Κέιτερλαλ, η έφορος της έκθεσης, δυσκολεύεται να του αποδώσει έναν ορισμό: «Είναι πολύ ευαίσθητο στον ορισμό του και αυτό το καθιστά ενδιαφέρον, διότι μπορεί να είναι μια πλειονότητα πραγμάτων κάθε φορά», είπε η ίδια στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Στους διάφορους χώρους της έκθεσης που χωρίζονται από αψίδες με τη μορφή γάτας ή ενός ουράνιου τόξου, σύγχρονα έργα συνυπάρχουν με εμπορικά προϊόντα, όπως τα διάσημα παιχνίδια Tamagochi ή Sylvanian Families – απόδειξη πως το «χαριτωμένο» είναι πάνω απ’ όλα μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Άλλωστε, μεταξύ των χορηγών στην έκθεση “Cute” είναι η γιαπωνέζικη εταιρεία Sanrio, η οποία εμπορεύεται σε ολόκληρο τον κόσμο τα προϊόντα της διάσημης γάτας “Hello Kitty”, που δημιουργήθηκε πριν από μισό αιώνα.
«Η κουλτούρα του «χαριτωμένου» και ο καπιταλισμός συνδέονται στενά, κάτι που κάνει κάποιες φορές τους ανθρώπους να νιώθουν άβολα», υπογραμμίζει η Κέιτεραλ.
Αφότου χλευάστηκαν για πολύ καιρό, αυτή η αισθητική και αυτοί οι ενδυματολογικοί κώδικες υιοθετούνται σήμερα από πολλούς νέους, διότι τους επιτρέπουν «να υπάρχουν εκτός των κανόνων», κυρίως για τις γυναίκες ή τα άτομα queer, συμπλήρωσε η ίδια.
«Αυτή η έκθεση δείχνει πως πρόκειται για κάτι που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη και που μπορεί να μας πει πολλά για τους ίδιους μας τους εαυτούς και τον κόσμο που μας περιβάλλει», εκτιμά η έφορος.
Η έκθεση “Cute” παρουσιάζει επιπλέον μια πολιτική διάσταση του «χαριτωμένου», καθώς σε ένα τμήμα της μπορεί κανείς να δει μια φούξια μπαλακλάβα του γυναικείου συγκροτήματος της πανκ ροκ Pussy Riot, γνωστού για τις δράσεις του κατά του προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η “Cute” θα είναι ανοικτή για το κοινό έως τις 4 Απριλίου.