Θωρακισμένοι σε οποιαδήποτε νέα αύξηση των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) θα είναι πλέον οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Ενώ σε κάθε περίπτωση θα δουν και μείωση της δόσης τους, σύμφωνα με τα προγράμματα ανταμοιβής συνεπών δανειοληπτών που ξεκίνησαν να ανακοινώνουν τόσο οι συστημικές τράπεζες -Τράπεζα Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και Eurobank- όσο και οι μικρότερες σε μέγεθος εμπορικές τράπεζες καθώς και οι συνεταιριστικές τράπεζες.
Ανάλογα προγράμματα ανακοίνωσαν και οι εταιρίες διαχείρισης δανείων με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για ομπρέλα προστασίας σε περίπου 400.000 δανειολήπτες.
Στόχος των προγραμμάτων ανταμοιβής είναι σε κάθε περίπτωση να μειώσουν τα τρέχοντα επιτόκια των στεγαστικών δανείων κυμαινομένου επιτοκίου και ταυτόχρονα να τους προστατέψουν δανειολήπτες από πιθανές μελλοντικές αυξήσεις στα επιτόκια αναφοράς. Φυσικά, οι δανειολήπτες θα επωφεληθούν πλήρως εάν κατά τη 12μηνη περίοδο, τα επιτόκια αναφοράς μειωθούν από τις Κεντρικές Τράπεζες σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που προβλέπονται στα προγράμματα ανταμοιβής.
Όπως ανακοινώθηκε, στο πρόγραμμα ανταμοιβής δεν εντάσσονται στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου ή στεγαστικά δάνεια που το επιτόκιο τους διαμορφώνεται βάσει του Βασικού Επιτοκίου Στεγαστικής Πίστης, καθώς αυτά δεν επηρεάζονται από τη μεταβολή των διατραπεζικών επιτοκίων αναφοράς.
Οι δανειολήπτες που εμπίπτουν στην περίμετρο εφαρμογής των προγραμμάτων ανταμοιβής θα ενταχθούν αυτόματα στο πρόγραμμα που έχει ανακοινώσει κάθε τράπεζα χωρίς να απαιτείται καμία από μέρους τους ενέργεια. Η ενημέρωση για το μειωμένο επιτόκιο του δανείου και τη μειωμένη δόση θα πραγματοποιηθεί μέσω των αντιγράφων λογαριασμών Μαΐου και θα αφορά στη δόση του Ιουνίου.
Τα νέα προγράμματα ανταμοιβής συνεπών δανειοληπτών που ανακοινώνουν οι τράπεζες έρχονται σε συνέχεια του προγράμματος επιδότησης δόσεων των στεγαστικών δανείων ευάλωτων νοικοκυριών (Πρόγραμμα Ευάλωτων) που ανακοινώθηκαν τον Φεβρουάριο. Με το συγκεκριμένο πρόγραμμα επιδοτείται το 50% της αύξησης της μηνιαίας δόσης στεγαστικών δανείων με ημερομηνία αναφοράς την 30/6/2022 και για διάστημα 12 μηνών. Η περίοδος διαθεσιμότητας του συγκεκριμένου προγράμματος επεκτείνεται μέχρι τις 31/7/2023 (ημερομηνία μέχρι την οποία μπορούν να υποβάλλονται αιτήσεις), ενώ οι πρώτες επιδοτήσεις αναμένεται να δοθούν μέσα στον Απρίλιο. Τέλος, αναμένεται σύντομα και η έκδοση υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ) που θα αυξήσει τα σχετικά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια κατά 30% (μόνο για τους σκοπούς του συγκεκριμένου προγράμματος), διευρύνοντας σημαντικά την περίμετρο των δικαιούχων.
«Πάγωμα» κυμαινόμενων επιτοκίων – Τι έχει ανακοινωθεί
Τα προγράμματα ανταμοιβής συνεπών δανειοληπτών που ανακοινώθηκαν από κάθε τράπεζα ξεχωριστά αφορούν όλους όσοι αποπληρώνουν στεγαστικό ή επισκευαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου.
Έχουν όμως ορισμένα βασικά κοινά σημεία. Ο νέος εκτοκισμός θα γίνει με το διατραπεζικό επιτόκιο αναφοράς, όπως είχε διαμορφωθεί στις 31/3/2023, μειωμένο κατά 20 μονάδες βάσης περίπου, με το επιτόκιο αυτό να διατηρείται σταθερό σε όλη τη 12μηνη περίοδο. Εκτός εάν στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής το επιτόκιο αναφοράς μειωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα. Για τα δάνεια που βασίζονται σε Euribor ενός μήνα, το επιτόκιο σταθεροποιείται στο 2,70%, ενώ για όσα βασίζονται σε Euribor τριών μηνών διαμορφώνεται στα επίπεδα του 2,83% – 2,85%.
Όπως ανακοινώθηκε απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι το δάνειο να είναι πλήρως ενήμερο, ενώ το δάνειο θα πρέπει να έχει εκταμιευτεί το αργότερο έως τις 21.12.2022. Από το πρόγραμμα θα επωφεληθούν φυσικά πρόσωπα που αποπληρώνουν στεγαστικό δάνειο, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για πρώτη ή μη κατοικία.
Στα ενήμερα στεγαστικά δάνεια περιλαμβάνονται και τα δάνεια που έχουν ρυθμιστεί και πρόσφατα με την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης δεν οφείλει καμία δόση.
Επίσης περιλαμβάνονται όλα τα στεγαστικά δάνεια σε διαφορετικό νόμισμα από ευρώ, καθώς και σε διαφορετικό επιτόκιο από Euribor (π.χ. ελβετικό φράγκο ή/και Libor, MRO EKΤ κ.λπ).
Στις ξεχωριστές ανακοινώσεις τους οι τράπεζες επισημαίνουν ότι η νέα πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο του θεσμικού διαλόγου με την Πολιτεία, επιβεβαιώνοντας την στήριξη τους στα νοικοκυριά της χώρας επιβραβεύοντας τους συνεπείς δανειολήπτες και στηρίζοντας ταυτόχρονα τους ευάλωτους πελάτες τους, αναλαμβάνοντας οι ίδιες το κόστος των προγραμμάτων ανταμοιβής.
Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας σε δηλώσεις του ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «η Κυβέρνηση αποδεικνύει έμπρακτα ότι αφουγκράζεται τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών και παρεμβαίνει συντονισμένα και αποφασιστικά, σε συνεργασία και με το τραπεζικό σύστημα και τις αρμόδιες εποπτικές αρχές, εντός και εκτός Ελλάδας, προκειμένου να στηρίξουν ουσιαστικά τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις στην αντιμετώπιση των έκτακτων δυσκολιών της τρέχουσας περιόδου, εξαιτίας της άσκησης πιο συσταλτικής νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα».
«Το χρηματοπιστωτικό σύστημα οφείλει, χωρίς να δημιουργεί πρόβλημα στην ευστάθειά του, να εξαντλεί τις δυνατότητες στήριξης, ενίσχυσης και επιβράβευσης των δανειοληπτών, συνεκτιμώντας τις συνθήκες που διαμορφώνονται στην καθημερινότητά τους, τα περιθώρια που έχουν και τους εποπτικούς κανόνες», ανέφερε μεταξύ άλλων ο υπουργός.
Πρωτοβουλίες για το πάγωμα επιτοκίων σε ενήμερα στεγαστικά δάνεια και από τις Εταιρείες Διαχείρισης
Με ανακοίνωση τους οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις αναφέρουν ότι αποφάσισαν να διαμορφώσουν στο αμέσως επόμενο διάστημα κατάλληλα προγράμματα με σκοπό το πάγωμα των κυμαινόμενων επιτοκίων βάσης, για τα ενήμερα στεγαστικά δάνεια ιδιωτών δανειοληπτών (φυσικών προσώπων). Τα ανωτέρω προγράμματα θα τεθούν σε ισχύ το αργότερο μέχρι τις 02.05.2023 και θα ισχύουν για δώδεκα (12) μήνες. Οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, θα εξειδικευθούν ανά χαρτοφυλάκιο δανείων και έχουν ως στόχο την παροχή συνδρομής στους συνεπείς δανειολήπτες που ενδεχομένως αντιμετωπίζουν δυσκολίες αποπληρωμής των αντίστοιχων οφειλών τους εξαιτίας των αυξανόμενων επιτοκίων.
Με κοινό γνώμονα την υποβοήθηση των δανειοληπτών, κάθε Εταιρεία Διαχείρισης θα διαμορφώσει τους όρους και τα κριτήρια υπαγωγής στο αντίστοιχο πρόγραμμα, σύμφωνα με τις διαδικασίες και τις πολιτικές της. Οι δανειολήπτες (φυσικά πρόσωπα) με ενήμερα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου θα εντάσσονται αυτόματα στα παραπάνω ευνοϊκά προγράμματα, χωρίς να απαιτείται κάποια ενέργεια εκ μέρους τους. Για περισσότερες λεπτομέρειες, κάθε δανειολήπτης μπορεί να απευθύνεται στην Εταιρεία Διαχείρισης με την οποία συνεργάζεται.
Ανεξάρτητα από την ανωτέρω πρωτοβουλία οι Εταιρείες Διαχείρισης, όπως επισημαίνουν στην ανακοίνωσή τους, παρέχουν επιπλέον πλήθος δυνατοτήτων ρύθμισης σε οποιοδήποτε οφειλέτη επιθυμεί να ρυθμίσει με βιώσιμους όρους την οφειλή του. Για το πρώτο εξάμηνο του 2023, οι Εταιρείες Διαχείρισης έχουν θέσει ως στόχο οι ρυθμίσεις και διευθετήσεις δανείων να ανέλθουν σε 3,2 δισ., ευρώ αυξημένες πάνω από 30% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022.