Για πρώτη φορά μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι πρόσφυγες και γενικότερα οι άνθρωποι που ξεριζώθηκαν βίαια από τον τόπο τους έσπασαν το φράγμα των εκατό εκατομμυρίων σε παγκόσμια κλίμακα, ανακοίνωσε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.
«Ο αριθμός των ανθρώπων οι οποίοι αναγκάστηκαν να φύγουν για να σωθούν από τις ένοπλες συρράξεις, τη βία, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους διωγμούς ξεπέρασε το ιλιγγιώδες όριο των 100 εκατομμυρίων για πρώτη φορά, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και άλλων φονικών ένοπλων συρράξεων», τόνισε στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε σήμερα η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR).
«Ο αριθμός των 100 εκατομμυρίων είναι τρομακτικός, πηγή ανησυχίας και τροφή για σκέψη. Είναι ρεκόρ που δεν έπρεπε να καταρριφθεί ποτέ», τόνισε ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, ο Φιλίπο Γκράντι.
«Πρέπει να αποτελέσει σήμα συναγερμού που θα μας επιτρέψει να επιλύσουμε και να αποτρέψουμε καταστροφικές συρράξεις, να βάλουμε τέλος στους διωγμούς και να αγωνιστούμε έναντι των βαθύτερων αιτίων που αναγκάζουν αθώους να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους», προειδοποίησε.
Η κατάσταση ήταν ήδη πολύ σοβαρή, όπως αποκαλύπτουν οι στατιστικές της UNHCR. Στα τέλη του 2021, ο αριθμός των ανθρώπων που είχαν ξεριζωθεί σε όλο τον κόσμο έφθασε τα 90 εκατομμύρια, εξαιτίας νέων κυμάτων βίας ή παρατεινόμενων πολέμων σε χώρες όπως η Αιθιοπία, η Μπουρκίνα Φάσο, η Μιανμάρ, η Νιγηρία, το Αφγανιστάν, η ΛΔ Κονγκό.
Και τότε, την 24η Φεβρουαρίου, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε την εισβολή στην Ουκρανία, που πέταξε εκατομμύρια ανθρώπους ακόμη στον δρόμο, τους ανάγκασε να φύγουν από τα σπίτια τους για να σωθούν από τις μάχες, να πάνε είτε σε άλλες περιοχές της χώρας, όπου οι εχθροπραξίες δεν είναι τόσο σφοδρές, ή σε άλλα κράτη.
Η Ευρώπη είχε να γνωρίσει τόσο μεγάλη ροή προσφύγων από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κάπου 6,5 εκατομμύρια Ουκρανοί εγκατέλειψαν την πατρίδα τους, κυρίως γυναίκες και παιδιά, με τους άνδρες σε στρατεύσιμη ηλικία να μένουν πίσω. Ο ΟΗΕ λογαριάζει πως ίσως να φθάσουν τα 8,3 εκατομμύρια ως τα τέλη της χρονιάς.
Στην ίδια την Ουκρανία, εκτιμάται πως οι εσωτερικά εκτοπισμένοι είναι άλλα 8 εκατομμύρια.
Μετά τη ρωσική εισβολή, η Ουκρανία μετρά 37 εκατ. ανθρώπους στις περιοχές υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Από τον αριθμό αυτό εξαιρούνται η Κριμαία (νότια), η χερσόνησος που προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το 2014, και οι ανατολικές περιφέρειες, που ελέγχουν οι φιλορώσοι αυτονομιστές.
Τα 100 εκατομμύρια ξεριζωμένοι αντιπροσωπεύουν πάνω από το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ μόλις 13 χώρες στον πλανήτη έχουν πληθυσμό μεγαλύτερο από τον αριθμό αυτόν, θυμίζει η Ύπατη Αρμοστεία, για να δώσει καλύτερη ιδέα για το εύρος του φαινομένου.
«Η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας έναντι των ανθρώπων που έφυγαν για να σωθούν από τον πόλεμο στην Ουκρανία ήταν εξαιρετικά θετική», χαιρέτισε ο κ. Γκράντι. «Η ευσπλαχνία είναι ακόμα ζωντανή», ωστόσο «είναι απαραίτητη παρόμοια κινητοποίηση για όλες τις υπόλοιπες κρίσεις του κόσμου», επισήμανε.
Η γενναιοδωρία και η χορήγηση κρατικής βοήθειας στους πρόσφυγες από την Ουκρανία έρχεται σε διαμετρική αντίθεση με την πολύ διαφορετική υποδοχή προσφύγων από άλλα θέατρα πολέμων, όπως το Αφγανιστάν, ή η Συρία.
Σε κάθε περίπτωση, ο επικεφαλής της UNHCR υπενθυμίζει ότι «η ανθρωπιστική βοήθεια είναι καταπραϋντικό, όχι θεραπεία» και προσθέτει ότι «για να αντιστραφεί η τάση, οι μοναδικές απαντήσεις είναι η ειρήνη και η σταθερότητα, ώστε να μην είναι αναγκασμένοι αθώοι να επιλέγουν» ανάμεσα στον κίνδυνο να σκοτωθούν λόγω των πολέμων και τη φυγή ή την αφάνταστα δύσκολη εξορία.